Nieprawidłowe prowadzenie ciąży

Częstym tematem poruszanym na naszym blogu są błędy okołoporodowe z uwagi na ich częste występowanie. Zazwyczaj mówimy o nich w kategoriach błędów w trakcie porodu albo tuż przed nim. Często jednak błąd medyczny skutkujący utratą ciąży, urodzeniem niepełnosprawnego dziecka albo śmiercią noworodka pojawia się na etapie prowadzenia ciąży i niekoniecznie ma miejsce w szpitalu. Do błędu medycznego związanego z prowadzeniem ciąży może dojść zarówno w przychodni, z której korzystały wszystkie znajome jak i w prywatnym gabinecie.

W niniejszym artykule można przeczytać:

• o tym jak powinna wyglądać prawidłowo prowadzona ciąża
• o prowadzeniu ciąży kobiet z nadwagą
• o przykładach błędnie prowadzonej ciąży
• o odszkodowaniu za nieprawidłowe prowadzenie ciąży.

Prowadzenie ciąży

Ciąża to wyjątkowy okres, podczas którego kobieta powinna mieć zapewnioną właściwą opiekę, aby móc urodzić zdrowe dziecko. Prawidłowe prowadzenie ciąży polega na monitorowaniu stanu kobiety oraz reagowaniu na niepokojące sygnały, jeśli się pojawią.

Standardy prowadzenia ciąży określono w rozporządzeniu Ministra Zdrowia z 16 sierpnia 2018 r. Rozporządzenie określa m.in. świadczenia, jakie mają prawo uzyskać kobiety w związku z ciążą.

Przykładowo do 10 tygodnia ciąży powinny zostać wykonane:

• morfologia,
• badane moczu,
• badanie VDRL, HIV, HCV,
• oznaczenie TSH,
• badanie w kierunku toksoplazmowy i różyczki,
• badanie cytologiczne.

USG powinny zostać wykonane między 10-14 tygodniem ciąży, następnie między 18, a 22 tygodniem ciąży, kolejne między 27, a 32 tygodniem oraz niezwłocznie po 40 tygodniu.

W trakcie ciąży co najmniej 6 razy powinno zostać wykonane ogólne badanie moczu, które pozwala na wczesne wykrycie wszelkich nieprawidłowości i rozszerzenie diagnostyki np. o posiewy.

Należy mieć na uwadze, że standardy powinny stanowić podstawę prawidłowej opieki, lecz za każdym razem, gdy lekarz podejrzewa nieprawidłowy przebieg ciąży powinien podjąć decyzję w zakresie rozszerzenia diagnostyki albo wykonywania częstszych badań.

Otyłość w ciąży

Wszystkie kobiety w ciąży powinny zostać otoczone staranną opieką lekarza ginekologa prowadzącego ciążę. Istnieją jednak wskazania do tego, by grupę ciężarnych, u których wsytępuje otyłość objąć w sposób szczególnie staranny nadzorem lekarza. Niedopełnienie obowiązków przez lekarzy może nieść za sobą niebezpieczeństwo dla pacjentki i jej dziecka.

Otyłość w ciąży jest czynnikiem ryzyka wystąpienia takich powikłań jak:

• poronienie,
• cukrzyca ciążowa,
• nadciśnienie indukowane ciąża i stan przedrzucawkowy,
• powikłania zakrzepowo-zatorowe,
• makrosomia płodu,
• porody operacyjne,
• krwotok okołoporodowy,
• obumarcie wewnątrzmaciczne płodu (w drugiej połowie ciąży),
• wady wrodzone,
• zwiększona zachorowalność i umieralność noworodków.

Polskie Towarzystwo Ginekologiczne wskazało standardy opieki położniczej nad otyłą ciężarną. Możemy wyróżnić 3 rodzaje otyłości:

• I stopnia – BMI 30,00-34,9;
• II stopnia BMI – 35-39,9;
• III stopnia – BMI równe lub powyżej 40.

Z powodu wskazanych zagrożeń zaleca się, by ciężarne z otyłością II stopnia rodziły w ośrodkach referencyjności II lub III stopnia, a ciężarne z otyłością III stopnia w ośrodkach referencyjności III stopnia.

W standardach wskazano, iż obowiązkiem lekarza prowadzącego ciążę pacjentki otyłej jest wykonanie dodatkowych badań takich jak glikemii na czczo, TSH, oceny profilu lipidowego, wydolności układu krążenia. Wszystkie ciężarne z otyłością w czasie pierwszej wizyty w ciąży powinny mieć również wykonany test obciążenia 75g glukozy po uprzedniej kontroli glikemii na czczo.

Przed podjęciem decyzji o sposobie rozwiązania, ze względu na podwyższone ryzyko dystocji barkowej, należy dążyć do precyzyjnej oceny masy płodu w USG. Zaleca się wykonanie dodatkowego – przedporodowego badania USG celem oceny biometrii płodu i prawidłowej kwalifikacji ciężarnej do drogi porodu.

Duża szacowana masa płodu, znaczna dysproporcja między obwodem główki płodu brzuszka w przedporodowym USG mogą stanowić czynnik prognostyczny dla wystąpienia dystocji barkowej, a w konsekwencji urazów okołoporodowych i należy wtedy zdaniem Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego rozważyć ukończenie ciąży drogą cięcia cesarskiego.

Podsumowując, ciąża pacjentki, u której wsytępuje otyłość jest szczególnie zagrożona powikłaniami, dlatego tez konieczna jest szczególna opieka nad pacjentką w trakcie ciąży, porodu i połogu. Należy pamiętać, że niezachowanie standardów przez lekarza może świadczyć o popełnieniu przez niego błędu medycznego.

Błędne prowadzenie ciąży – przykłady

Pamiętajmy, że prowadzenie ciąży będzie wyglądać inaczej w przypadku, gdy mamy do czynienia z prawidłowo rozwijającą się ciążą fizjologiczną, a inaczej, gdy jesteśmy w tzw. ciąży patologicznej. Tym samym badania wykonywane u jednej kobiety mogą spełniać standardy Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego, a te same badania wykonywane choćby u kobiety z rozpoznaną cukrzycą ciążową lub z plamieniami okażą się niewystarczające.

Poniżej wskażę kilka przykładów błędów medycznych w trakcie prowadzenia ciąży. Są to tylko wybrane sytuacje, trzeba bowiem pamiętać, że każda czynność personelu medycznego niezgodna z zasadami sztuki i wiedzy medycznej może stanowić błąd medyczny pod warunkiem, że negatywnie wpłynęła na stan ciąży.

• Przykład I. Pacjentka zgłaszała lekarzowi ginekologowi ból podczas oddawania moczu od początku ciąży, posiew wykonano dopiero tuż przed porodem, w efekcie wykryto E.Coli, dziecko urodziło się w bezwodziu, jest niepełnosprawne. Błędem lekarza było zaniechanie przeprowadzenia badań moczu i posiewów oraz niewdrożenie antybiotykoterapii co miało wpływ na stan dziecka.
• Przykład II. Poszkodowana podczas ciąży zgłaszała plamienia, lekarz nie skierował jej do szpitala pomimo otyłości i problemów z nadciśnieniem. Dziecko urodziło się martwe. Lekarz mając do czynienia z ciążą patologiczną nie dopełnił należytej staranności, nie przekazał pacjentki do specjalistycznego ośrodka, co stanowi błąd lekarski.
• Przykład III. Poszkodowana w trakcie ciąży miała wykonane tylko jedno badanie USG. W 38 tygodniu ciąży pacjentka trafiła do szpitala z bólem w nadbrzuszu. Okazało się, że dziecko jest martwe. Nieprawidłowe prowadzenie ciąży, niewykonywanie podstawowych badań typu USG stanowiło błąd medyczny skutkujący brakiem możliwości uratowania dziecka, która istniałaby, gdyby odpowiednio wcześnie wykryto nieprawidłowości w rozwoju ciąży.

Podsumowując, błąd medyczny to nie tylko błąd w trakcie porodu w szpitalu, ale też błąd w trakcie prowadzenia ciąży zarówno w przychodni jak i w prywatnym gabinecie lekarskim. Warto o tym pamiętać, jeżeli mamy podejrzenia czy ciąża była prawidłowo prowadzona i czy stan dziecka nie jest spowodowany właśnie tymi zaniedbaniami.

Nieprawidłowe prowadzenie ciąży – Odszkodowanie

Aby mówić o odszkodowaniu za nieprawidłowe prowadzenie ciąży konieczne jest wykazanie, że doszło do błędu medycznego.

Tym samym trzeba udowodnić łączne występowanie:

• nieprawidłowości w prowadzeniu ciąży
• negatywnych skutków zdrowotnych dla dziecka z powodu zaistniałych nieprawidłowości
• bezpośredniego związku przyczynowo skutkowego, a więc wykazanie, że gdyby ciąża była prowadzona prawidłowo dziecko urodziłoby się zdrowe. Jest to niezbędny element. Samo wykazanie, że pojawiły się nieprawidłowości nie wystarczy, aby uzyskać odpowiedzialność szpitala za błąd medyczny.

W przypadku nieprawidłowego prowadzenia ciąży w przychodni albo prywatnym gabinecie można się starać o:

• zadośćuczynienie – rekompensatę pieniężną za cierpienie, niepełnosprawność, niemożność prawidłowego rozwoju i funkcjonowania w społeczeństwie. Zadośćuczynienie przyznawane jest po przeanalizowaniu co najmniej kilkunastu kryteriów, wśród których bierze się pod uwagę m.in. stopień negatywnych skutków zdrowotnych dla dziecka, stopień niepełnosprawności, ograniczenia dziecka, wiek.
• odszkodowanie – czyli zwrot kosztów, jakie zostały poniesione z powodu błędu medycznego. Koszty nie wystąpiłyby, gdyby ciążę prowadzono prawidłowo.
• rentę dla dziecka – świadczenie comiesięczne mające na celu m.in. zapewnienie dziecku środków na rehabilitację, leczenie, środków na pokrycie kosztów opieki.

Podsumowując, jeżeli mamy uzasadnione podejrzenie, że podczas ciąży doszło do nieprawidłowości warto zastanowić się nad kwestią zabezpieczenia niepełnosprawnego dziecka poprzez próbę uzyskania dla niego roszczeń odszkodowawczych. Decyzję taką należy podjąć będąc świadomym, że jest to możliwe, choć z pewnością nie będzie łatwe.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 693 800 771
• mailowo na adres ewelina.miller@eim.waw.pl

Adwokat Ewelina Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje