Mediacja

Złożenie powództwa do sądu powinno być ostatecznością, kiedy wszystkie inne sposoby uzyskania porozumienia i dochodzenia odszkodowania, zadośćuczynienia czy renty za odniesioną szkodę zawiodą.

Z uwagi na fakt, iż postępowanie sądowe jest długie, skomplikowane i generuje wysokie koszty, nawet w sytuacji, w której osoba poszkodowana skierowała już powództwo do sądu cywilnego zostały przewidziane pozaprocesowe metody zakończenia sporu.

W artykule opiszę:

• Co to jest mediacja sądowa;
• Jakie są wady i zalety mediacji;
• Co to jest postępowanie pojednawcze i czym różni się od mediacji;
• Jakie są koszty mediacji i postępowania pojednawczego.

Mediacja – co to

Najważniejszą metodą polubownego rozwiązywania sporów jest coraz bardziej popularna w naszym kraju mediacja.  Mediacja jest pozasądową metodą rozwiązywania sporów, w której strony spotykają się w obecności neutralnego mediatora, który pomaga im w znalezieniu wspólnego stanowiska i zakończenia sporu bez konieczności prowadzenia postępowania sądowego.

Mediacja jest instytucją, która dotarła do nas ze Stanów Zjednoczonych, gdzie jest bardzo często i powszechnie stosowana. W Polsce w ostatnim czasie również bardzo się rozwija dzięki ustanowieniu jej jako składnika postępowania cywilnego.

Składając pozew o odszkodowanie do sądu cywilnego, zgodnie z treścią art. 187 § 1 pkt 3 kodeksu postępowania cywilnego, powód jest zobligowany poinformować sąd, czy w danej sprawie była prowadzona mediacja, a jeżeli nie to musi wyjaśnić, dlaczego.

Ponadto, zgodnie z treścią art. 183⁸ § 1 kodeksu postępowania cywilnego sąd może na każdym etapie postępowania skierować strony do mediacji, jeżeli widzi możliwość polubownego zakończenia sporu.

Zalety i wady mediacji

Jako główne zalety mediacji możemy wskazać:

• jest instytucją dobrowolną, tak więc obie strony muszą wyrazić zgodę, by w niej uczestniczyć,
• Jest dużo szybsza od postępowania sądowego, gdyż postępowanie mediacyjne trwa zazwyczaj od jednego do trzech miesięcy,
• Koszt postępowania mediacyjnego zależy od instytucji, która ją prowadzi, jednak zazwyczaj waha się w granicach ok. jednego tysiąca złotych za całe postępowanie.Jest to znacznie mniej niż postępowanie sądowe i bardzo często jest w całości pokrywany w ramach wynegocjowanej ugody przez pozwanego, co niewątpliwie stanowi poważną zaletę mediacji.

Wadą mediacji natomiast jest przede wszystkim:

• fakt, iż strony muszą widzieć możliwość porozumienia, tak więc może ona pomóc w sprawie, w której np. szpital przyznaje się do błędu medycznego, a w sądzie walczymy jedynie owysokość należnych z tego tytułu świadczeń. Natomiast w sprawie, w której szpital uważa, że nie popełniono żadnego błędu lekarskiego mediacja w niczym nie pomoże.
• w ramach mediacji, tak jak i negocjacji osoba poszkodowana zawsze otrzyma się niższą kwotę niż w ramach postępowania sądowego, gdyż istotą mediacji jest to, że strony czynią wobec siebie wzajemne ustępstwa, dzięki czemu osiągają porozumienie.

Mediacja sądowa

Naturalnym pytaniem w takiej sytuacji, które zresztą zadaje większość klientów brzmi, czy warto wyrazić zgodę na mediację?

Odpowiedź zależna jest oczywiście od konkretnej sprawy i podejścia osoby poszkodowanej. Jeżeli w sprawie sporna jest jedynie wysokość świadczeń, a osoba poszkodowana chciałaby szybko zakończyć sprawę, gdyż proces sądowy ją stresuje lub potrzebuje pilnie dodatkowych środków pieniężnych to warto poważnie rozważyć uczestnictwo w mediacji.

Jeżeli natomiast szpital stoi na stanowisku, że nie popełnił żadnego błędu medycznego lub błąd został mu już wykazany np. w ramach postępowania przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, jednak zaproponowana przez szpital kwota świadczeń z tego tytułu jest rażąco niska, wręcz symboliczna to mediacja raczej nie przyniesie pozytywnego rezultatu. Podobnie w sytuacji, w której osoba poszkodowana zdecydowała się na wszczęcie postępowania sądowego, by udowodnić szpitalowi jak poważnie jest pokrzywdzona i nie zamierza rezygnować nawet z części swoich roszczeń.

Postępowanie pojednawcze

Poza mediacją w procesie cywilnym możemy jeszcze skorzystać z instytucji postępowania pojednawczego, popularnie zwanego zawezwaniem do próby ugodowej.

Zawezwanie do próby ugodowej składa się do sądu, przed wniesieniem pozwu. Polega ono na odbyciu posiedzenia z udziałem jednego sędziego i stron w trakcie, którego omawia się możliwości zawarcia ugody w sprawie.

W założeniach postępowanie pojednawcze ma poprzez powagę sądu skłonić strony do wypracowania wspólnego stanowiska, które zadowoliłoby obie strony i pozwoliło uniknąć prowadzenia postępowania sądowego.

W praktyce jednak z uwagi na dość duży formalizm i brak możliwości swobodnej dyskusji postępowanie pojednawcze jest dużo mniej skuteczne od mediacji. Przed wniesieniem powództwa do sądu zazwyczaj i tak prowadzone są negocjacje ze stroną pozwaną, tak więc postępowanie pojednawcze nie wnosi do sprawy nic nowego i skutkuje jedyne dodatkowym przedłużeniem czasu niezbędnego do zakończenia sprawy i uzyskania należnych osobie poszkodowanej roszczeń.

Zawezwanie do próby ugodowej – opłata

Koszt zawezwania do próby ugodowej również od nowelizacji kodeksu postępowania cywilnego, która miała miejsce w 2019 r., przestał być jego zaletą. Przed 2019 r., opłata od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej wynosiła jedynie od 40 zł do 300 zł.

Obecnie od wniosku o zawezwanie do próby ugodowej należy uiścić opłatę w wysokości 1% wartości przedmiotu sporu, czyli jeżeli poszkodowany dochodzi od szpitala kwoty 500.000,00 zł tytułem odszkodowania i zadośćuczynienie za skutki błędu medycznego to musi liczyć się z kosztem aż 5.000,00 zł.

Jeżeli postępowanie pojednawcze nie doprowadzi do zawarcia ugody, a dzieje się tak w większości przypadków, to opłata przepada nie przynosząc osobie poszkodowanej żadnego pożytku. Z tych względów zdecydowanie lepiej zdecydować się na mediację lub od razu wystąpić z pozwem o odszkodowanie do sądu cywilnego niż tracić czas i pieniądze na zawezwanie do próby ugodowej.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje