Postępowanie sądowe

Istnieje wiele sposobów dochodzenia odszkodowania, zadośćuczynienia czy renty z tytułu błędu medycznego szpitala lub lekarza, a wniesienie do sądu sprawy cywilnej o zapłatę jest jedną z nich.

W niniejszym artykule postaram się bardzo ogólnie odpowiedzieć na pytania:

• jak wygląda postępowanie sądowe przed sądem cywilnym;
• jakie są etapy postępowania cywilnego;
• z czym sprawa cywilna o zapłatę wiąże się dla osoby poszkodowanej;
• z czego wynika przewlekłość postępowania sądowego;

Natomiast w kolejnych artykułach dokładnie wyjaśnię i opiszę poszczególne zagadnienia związane z przebiegiem postępowania sądowego, postępowaniem dowodowym i kosztami sądowymi w sprawach cywilnych.

Postępowanie cywilne

Złożenie pozwu cywilnego o zapłatę w każdej sprawie jest ostatecznością i znajduje zastosowanie, gdy zawiodły inne metody rozwiązania sprawy, takie jak:

• pozstępowanie likwidacyjne,
• negocjacje,
• mediacje,
• postępowania odrębne jak np. przed Wojewódzką Komisją ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych.

Natomiast w sprawie o błąd medyczny proces cywilny o odszkodowanie praktycznie zawsze jest koniecznością.

Oczywiście warto jest zgłosić sprawę do ubezpieczyciela szpitala lub lekarza w ramach polisy OC, prokuratury czy do Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych, jednak koniec końców sprawa i tak znajdzie swój finał przed sądem cywilnym, albo ze względu na brak przyjęcia odpowiedzialności przez szpital lub lekarza albo ze względu na zbyt niskie kwoty odszkodowania czy zadośćuczynienia, które będą skłonni zaoferować za popełniony przez siebie błąd lekarski.

Założenie sprawy cywilnej o odszkodowanie

Postępowanie sądowe przed sądem cywilnym rozpoczyna się poprzez wniesienie pozwu o odszkodowanie przeciwko podmiotowi odpowiedzialnemu za skutki błędu medycznego, tj. szpitalowi lub lekarzowi. W pozwie o zapłatę trzeba dokładnie uzasadnić podstawy odpowiedzialności pozwanego, wskazać dowody na ich poparcie oraz roszczenia których się domagamy.

Od pozwu trzeba również wnieść opłatę w wysokości 5% kwoty, której się domagamy. Istnieje jednak możliwość by sąd zwolnił osobę poszkodowaną od wnoszenia tej opłaty, o czym napiszę szczegółowo w jednym z kolejnych artykułów.

Etapy postępowania sądowego

Po przyjęciu pozwu o zapłatę, rozpoczyna się proces cywilny, w ramach którego sąd wyznaczy kilka rozpraw, na których będzie prowadził postępowanie dowodowe, tj.

• badał przedstawione dokumenty,
• słuchał zeznań poszkodowanego i powołanych w toku postępowania świadków.
• może również dopuścić dowody z opinii biegłych różnych specjalizacji. Opinie te sporządzane są pisemnie, z możliwością późniejszego przesłuchania biegłego na rozprawie.

Po przeprowadzeniu wszystkich zgłoszonych i dopuszczonych dowodów, sąd zamyka rozprawę i udziela głosu stronom. W tak zwanych mowach końcowych zarówno powód jak i jego pełnomocnik oraz pozwany i reprezentujący go pełnomocnik, przedstawiają najważniejsze argumenty przemawiające za słusznością ich stanowiska, co stanowi formalne zakończenie procesu cywilnego przed sądem I instancji.

Sąd ogłasza wyrok na podstawie wszystkich informacji, które pojawiły się w toku postępowania cywilnego, zazwyczaj po dogłębnym zastanowieniu się, które może trwać nawet do dwóch tygodni. Wyrok w procesie cywilnym ogłaszany jest ustnie wraz z krótkim uzasadnieniem.

Zarówno powód jak i pozwany mają 7 dni od daty ogłoszenia wyroku na złożenie wniosku o sporządzenie przez sąd pełnego pisemnego uzasadnienia wyroku. Sąd powinien sporządzić uzasadnienie wyroku w ciągu 30 dni od otrzymania wniosku, jednak w praktyce można na nie czekać nawet i kilka miesięcy. Sądu cywilnego w tym zakresie nie wiążą żadne terminy.

Od dnia otrzymania pisemnego uzasadnia wyroku, każda ze stron ma 14 dni na wniesienie apelacji od wyroku, co skutkuje ponownym rozpoznaniem sprawy cywilnej przez sąd II instancji.

Jeżeli żadna ze stron nie wniesie apelacji w terminie 14 dni od doręczenia jej uzasadnienia wyroku, wyrok staje się prawomocny, co znaczy, że jest ostateczny i nie można już go zmienić, a co najważniejsze nadaje się do wykonania, czyli ubezpieczyciel powinien niezwłocznie wypłacić zasądzone wyrokiem kwoty odszkodowania zadośćuczynienia czy renty.

Prawidłowo wniesiona apelacja skutkuje ponownym rozpoznaniem sprawy przez Sąd II instancji, czyli jeżeli pozew był składany przed sądem rejonowym, to apelację będzie rozpoznawał sąd okręgowy, jeżeli natomiast pozew był składany przed sądem okręgowym to apelacje rozpozna sąd apelacyjny.

Wyrok sądu II Instancji zawsze jest prawomocny i nadaje się do wykonania z chwilą jego ogłoszenia. Wyjątkiem od tej reguły jest skarga kasacyjna, którą dokładnie opisze w jednym z kolejnych artykułów.

Koszty postępowania są bardzo różne i zależą od konkretnej sytuacji oraz przebiegu postępowania sądowego, co również opisze szczegółowo w jednym z kolejnych artykułów.

Przewlekłość postępowania sądowego

Postępowanie sądowe w sprawie o błąd medyczny trwa średnio ok. 2 – 3 lat przed sądem I instancji, a wniesienie apelacji przedłuża je co najmniej o dodatkowy rok czasu.

Wynika to przede wszystkim z konieczności bardzo długiego oczekiwania na wyznaczenie terminów rozpraw czy uzyskanie opinii biegłych sądowych. Nie jest to wina złej woli sędziów tylko dużej liczby spraw przy ciągle zbyt małej liczbie sędziów i pracowników administracyjnych sądów.

Niestety obecnie nie ma skutecznej metody skrócenia czasu trwania postępowania sądowego, gdyż opóźnienia dotyczą nawet sądów w małych miejscowościach.

Szansą na poprawę tej sytuacji jest wprowadzona w 2019 r., nowelizacja przepisów kodeksu postępowania cywilnego, której celem jest usprawnienie przebiegu postępowania sądowego, co powinno skutkować skróceniem jego czasu.

Do wyeliminowania problemu przewlekłości postępowania cywilnego niezbędne jest jednak przede wszystkim zatrudnienie większej ilości sędziów i pracowników administracyjnych w sądach i prokuraturach, gdyż bez tego, nawet najlepsze nowelizacje przepisów prawa nie pozwolą na znaczące skrócenie czasu trwania postępowania sądowego. Szczególnie że liczba postępowań sądowych prowadzonych przez sądy cywilne rośnie z każdym kolejnym rokiem.

Sprawa cywilna o odszkodowanie

Podsumowując, postępowanie cywilne jest dla wielu osób odstraszające, gdyż jest:

• skomplikowane,
• długotrwałe,
• może generować wysokie koszty, bez gwarancji sukcesu.

Jest to oczywiście uzasadnione podejście, jednak należy pamiętać, iż zlecając prowadzenie sprawy profesjonalnemu pełnomocnikowi, przede wszystkim:

• realnie oceni on szanse i ryzyko związane z wniesieniem sprawy cywilnej o odszkodowanie do sądu,
• większość czynności wykona osobiście, w tym przygotuje do przesłuchań, które będą wymagać udziału osoby poszkodowanej,
• pomoże uzyskać zwolnienie od kosztów sądowych, jeżeli tylko będzie taka możliwość.

Ponadto, z uwagi na stałą praktykę zakładów ubezpieczeń polegającą na znaczącym zaniżaniu kwot odszkodowania i zadośćuczynienia należnego osobom poszkodowanym w ramach odpowiedzialności z polisy OC, sprawa cywilna o odszkodowania jest najskuteczniejszą metodą uzyskania należnych świadczeń w pełnej wysokości.

Sprawa cywilna o odszkodowanie jest też w większości przypadków jedynym sposobem na uzyskanie przez osobę poszkodowaną należnej jej renty z polisy OC sprawcy szkody, niezależnie od tego czy dotyczy to renty na zwiększone potrzeby, renty wyrównawczej, czy renty alimentacyjnej, gdyż bardzo rzadko się zdarza by ubezpieczyciel dobrowolnie uznał zgłoszone roszczenia rentowe niezależnie od ich zasadności.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje