Stomatolog to lekarz, z którym każdy z Nas spotyka się wielokrotnie w ciągu życia, aby wykonać przegląd, przeprowadzić leczenie ortodontyczne, kanałowe, usunąć zęby, założyć implanty. Podczas leczenia stomatologicznego, tak jak w przypadku każdego innego leczenia możliwe są błędy, które skutkują pogorszeniem stanu zdrowia. Czasami jest to tylko konieczność wymiany plomby, ale konsekwencje mogą być bardzo poważne – począwszy od konieczności leczenia naprawczego, aż po usunięcie zęba w wszelkimi tego następstwami.

Lekarz dentysta w zakresie odpowiedzialności za popełnione błędy medyczne odpowiada tak jak każdy inny lekarz. Oznacza to, że lekarz dentysta powinien wykonywać swoją pracę z uwzględnieniem należytej, ponadprzeciętnej staranności, a jego zawinione, nieprawidłowe leczenie daje pacjentowi możliwość uzyskania naprawienia doznanej szkody.

Pacjent, u którego dentysta popełni błąd medyczny ma prawo żądać zarówno zadośćuczynienia za doznaną krzywdę jak też odszkodowania za poniesione w związku ze szkodą koszty.

 

W artykule można przeczytać:

• W jakich sytuacjach dentysta odpowiada za błąd medyczny?
• Czy od dentysty możemy żądać odszkodowania czy zadośćuczynienia? A może jednego i drugiego?
• Jak uzyskać odszkodowanie od dentysty?
• Jaki powinien być pierwszy krok w próbie uzyskania odszkodowania od dentysty?
• Czy dentysta powinien nam zwrócić tylko koszty leczenia poniesione u niego, a może również koszty leczenia naprawczego u innego lekarza?
• Jakie są przykładowe błędy medyczne popełnianie przez dentystów?

 

Odpowiedzialność lekarza dentysty

Odpowiedzialność lekarza dentysty może powstać na wielu płaszczyznach:

• dyscyplinarnej;
• karnej;
• cywilnej.

Odpowiedzialność dyscyplinarna dotyczy postępowania przed sądem lekarskim, który może nałożyć na lekarza dentystę m.in. karę upomnienia lub nagany, a w skrajnych wypadkach nawet pozbawić lekarza dentystę prawa do wykonywania zawodu.

Odpowiedzialność karna lekarza dentysty wiąże się natomiast z wykazaniem, że działanie lekarza albo jego zaniechanie stanowiło przestępstwo. Na drodze karnej lekarz dentysta może otrzymać m.in. karę grzywny, karę ograniczenia wolności, a nawet pozbawienia wolności.

W praktyce przypadki skazania lekarza dentysty za popełnienie przestępstwa są dość sporadyczne, gdyż nawet jeśli lekarz dopuścił się błędu medycznego, nie oznacza to, że jego czyn stanowi przestępstwo.

Wskazana odpowiedzialność dyscyplinarna i karna nie skutkuje uzyskaniem przez pacjenta odszkodowania. W efekcie, aby uzyskać rekompensatę za popełniony przez lekarza dentystę błąd medyczny oraz środki na leczenie naprawcze konieczne jest poprowadzenie postepowania cywilnego.

 

Odszkodowanie z OC stomatologa

Odpowiedzialność cywilna w przypadku lekarza stomatologa może powstać wskutek wyroku sądu, możliwe jest także zawarcie ugody sądowej lub pozasądowej po zgłoszeniu szkody bezpośrednio do lekarza dentysty lub placówki medycznej w ramach której wykonuje on usługi stomatologiczne.

Co istotne, w przypadku lekarza dentysty prowadzącego własny gabinet nie ma możliwości wszczęcia postępowania przed wojewódzką komisją ds. orzekania o zdarzeniach medycznych, gdyż postępowania te dotyczą tylko błędów lekarskich popełnionych w szpitalach.

Roszczenia odszkodowawcze, których można się domagać od dentysty to szerokie pojęcie, w skład którego wchodzi:

• Odszkodowanie – zwrot kosztów, które ponieśliśmy w związku z nieprawidłowym leczeniem.
• Zadośćuczynienie – rekompensata za krzywdę i cierpienia, które odczuwaliśmy w związku z popełnionym błędem medycznym.
• Renta – świadczenie comiesięczne przyznawane, gdy wskutek błędu medycznego tracimy źródło dochodu lub zwiększają się nasze potrzeby. Rentę można uzyskać praktycznie wyłącznie w postępowaniu przed sądem cywilnym, gdyż towarzystwa ubezpieczeń zazwyczaj jej odmawiają z wiadomych przyczyn finansowych – nie opłaca im się to.

Roszczeń odszkodowawczych od stomatologa dochodzi się w ramach polisy OC, którą jest obowiązany posiadać każdy lekarz dentysta. W przypadku, gdy dentysta pracuje na podstawie umowy o pracę można dochodzić roszczeń z jego polisy OC albo z polisy OC jego pracodawcy. W przypadku, gdy dentysta nie jest zatrudniony na podstawie umowy o pracę roszczeń dochodzimy wyłącznie z jego polisy OC.

Aby uzyskać polisę OC należy wysłać do dentysty przesyłką poleconą wniosek o wskazanie numeru polisy oraz towarzystwa ubezpieczeń w którym w dacie zdarzenia była wykupiona polisa. Polisy OC są odnawiane każdego roku, więc tylko wskazanie dokładnej daty albo okresu, w którym upatrujemy błędu medycznego pozwoli na prawidłowe zgłoszenie szkody.

 

Zadośćuczynienie od lekarza stomatologa

Mając numer polisy można starać się o uzyskanie zadośćuczynienie od lekarza stomatologa. Roszczenie to ma na celu zrekompensowanie cierpienia fizycznego, psychicznego oraz wszelkich negatywnych niematerialnych konsekwencji, jakie pacjent poniósł wskutek błędu medycznego lekarza dentysty.

Wysokość zadośćuczynienia jest określana na podstawie całokształtu sytuacji, przy uwzględnieniu:

• w jaki sposób błąd medyczny lekarza dentysty wpłynął na życie pacjenta,
• rozmiaru bólu i cierpienia doznanych przez pacjenta;
• ilości zabiegów, przebiegu leczenia naprawczego;
• czasu trwania leczenia naprawczego;
• ilości planów, z których poszkodowany musiał zrezygnować,
• jak bardzo poszkodowany musiał przeorganizować swoje życie.

Przy orzekaniu zadośćuczynienia sąd powinien wziąć pod uwagę także trwały uszczerbek na zdrowiu, poczucie krzywdy, wiek poszkodowanego, stopień naruszeń wiedzy i sztuki medycznej, których dopuścił się lekarz dentysta.

 

Błąd stomatologa – odszkodowanie

Odrębnym od zadośćuczynienia roszczeniem jest odszkodowanie. Obejmuje ono zwrot wszelkich kosztów, które poszkodowany musiał ponieść w związku z popełnionym błędem w sztuce lekarskiej przez lekarza dentystę. Odszkodowanie powinno uwzględniać także koszty, które trzeba będzie ponieść w przyszłości, aby naprawić błąd lekarza.

Pacjenci tracą zaufanie do lekarza, który popełnił błąd, więc leczenie naprawcze odbywa się zazwyczaj u innego lekarza, w innej klinice. Za usługę pacjent musi zapłacić z własnych środków, lecz może się starać o ich zwrot w ramach postępowania cywilnego – służy do tego roszczenie o odszkodowanie.

Odszkodowanie obejmuje wszelkie koszty konieczne do szybkiego powrotu do zdrowia i zminimalizowania skutków błędu medycznego. Przykładowo w przypadku, gdy z powodu działań lekarza dentysty konieczne jest usunięcie zęba oraz wszczepienie implantu pacjent ma prawo do uzyskania zwrotu nie tylko kosztów implantu, ale także wszystkich kosztów z nim związanych, począwszy od wykonania pantomogramu, po założenie koronki.

Zwrot kosztów należy się nawet wtedy, jeśli po popełnieniu błędu medycznego pacjent korzysta tylko z leczenia prywatnego. Jest to istotne, gdyż czekanie na świadczenie w ramach NFZ zazwyczaj jest niemożliwe bez szkody dla pacjenta albo tak jak implantologia – świadczenia nie są dostępne w ramach NFZ.

Warunkiem koniecznym do uzyskania odszkodowania jest wykazanie, że poniesione koszty pozostają w związku z błędem medycznym i jego następstwami. Konieczne jest udowodnienie, że poniesienie tych kosztów nie byłoby potrzebne, gdyby nie fakt błędu medycznego.

Istotne jest także udowodnienie wysokości poniesionych kosztów. Idealnym rozwiązaniem jest uzyskanie imiennych faktur i rachunków, a jeśli jest to niemożliwe, rozwiązaniem może być uzyskanie kosztorysów, ofert, cennika potwierdzającego koszt poszczególnych usług. Należy wtedy udowodnić fakt odbycia wizyt oraz zabiegów, których cenniki przedstawiamy.

 

Podsumowując, lekarz dentysta, który popełni błąd medyczny jest obowiązany:

• zrekompensować pacjentowi wszelkie niedogodności błędu lekarskiego,
• zwrócić poniesione koszty leczenia naprawczego;
• zadośćuczynić odczuwanemu cierpieniu.

Tak jak wskazano na początku odszkodowanie oraz zadośćuczynienie wypłacane są najczęściej z obowiązkowej polisy OC, którą każdy lekarz dentysta musi posiadać.

 

Jak uzyskać odszkodowanie od dentysty

Aby uzyskać opisane odszkodowanie lub zadośćuczynienie (czyli szeroko rozumiane roszczenia odszkodowawcze) od lekarza dentysty konieczne jest zgłoszenie szkody do towarzystwa ubezpieczeń, w którym stomatolog posiada polisę OC. Można szkodę zgłosić do lekarza z wnioskiem o przekazanie zgłoszenia do ubezpieczyciela, ale lepszym rozwiązaniem jest uzyskanie polisy i osobiste zgłoszenie szkody do towarzystwa ubezpieczeń.

Zgłoszenie szkody powinno zawierać:

• dane zgłaszającego szkodę,
• dane lekarza,
• datę zdarzenia,
• opis jak wyglądał proces leczenia,
• opis nieprawidłowości jakich dopuścił się lekarz,
• wskazanie jakie skutki niesie za sobą popełniony błąd,
• wskazanie jakiej kwoty rekompensaty żądamy.

Po otrzymaniu zgłoszenia szkody lekarz dentysta albo towarzystwo ubezpieczeń dobrowolnie uznają roszczenia (bardzo rzadko) albo wskazują, że w ich ocenie nie ma podstaw do uznania błędu medycznego (zazyczaj). W tej ostatniej sytuacji pozostaje dochodzenie odszkodowania i zadośćuczynienia przed sądem.

Tym samym kolejnym etapem dochodzenia roszczeń jest złożenie pozwu o odszkodowanie i zadośćuczynienie do sądu cywilnego, który przeprowadzi postępowanie dowodowe, wysłucha poszkodowanego, powoła biegłego oraz wyda wiążący wyrok, na podstawie, którego poszkodowany otrzymuje należne mu środki pieniężne.

 

Ekstrakcja zęba, a błąd dentysty

Ciekawymi przykładami błędów medycznych są tematy związane z usuwaniem (ekstrakcją) zębów. Jeśli usunięcie zęba jest zasadne nie ma mowy o domaganiu się odszkodowania i zadośćuczynienia. W przypadku, gdy jednak dentysta usunie ząb, który spokojnie mógł zostać wyleczony albo usunie nie ten ząb, który powinien można mówić o błędzie medycznym. Wbrew pozorom takie sytuacje nie są odosobnione.

Kolejnym przykładem błędu lekarza dentysty może być coraz częstsze leczenie ortodontyczne. Koniecznością jest wtedy często usunięcie jakiegoś zęba albo nawet kilku, aby prawidłowo ustawić zgryz. Jeśli lekarz usunie np. dwa zęby, a leczenie ortodontyczne nie przyniesie zakładanego skutku może się okazać, że lekarz usunął inne zęby niż powinien. Zdarza się też, że efekt leczenia można było osiągnąć również bez usuwania zęba.

W takiej sytuacji pacjent ma prawo domagać się odszkodowania i zadośćuczynienia z powodu utraty uzębienia. Możliwe jest wtedy także uzyskanie odszkodowania z tytułu kosztów leczenia implantologicznego oraz protetycznego.

Odszkodowanie będzie się należeć także pacjentowi w przypadku, gdy lekarz usuwając jeden ząb doprowadzi do znacznego uszkodzenia zęba sąsiadującego, które wymaga leczenia protetycznego. Aby stwierdzić, czy doszło do błędu medycznego konieczne jest za każdym razem uzyskanie pełnej dokumentacji medycznej z leczenia zarówno od lekarza, który w ocenie pacjenta popełnił błąd medyczny jak i od lekarzy prowadzących leczenie naprawcze. Dopiero po analizie pełnej dokumentacji medycznej z przeprowadzonego leczenia można określić czy lekarz stomatolog w zawiniony sposób naruszył zasady wiedzy medycznej i czy są podstawy by uzyskać od niego odszkodowanie.

 

Etapy leczenia ortodontycznego

Leczenie ortodontyczne polega na niwelowaniu wad zgryzu, może zostać rozpoczęte zarówno przez dzieci jak i osoby dorosłe. Leczenie przeprowadza się przy użyciu aparatu stałego albo ruchomego. Aparat stały jest zakładany przez dentystę, pacjent nie ma możliwości samodzielnego zdjęcia aparatu. Aparaty ruchome natomiast to takie, które można zdejmować w domu. Przykładem może być aparat nakładkowy Invisalign, który zdejmuje się na czas spożywania pokarmów.

Pierwszym etapem leczenia ortodontycznego powinno być wykonanie pantomogramu, cefalogramu, przeprowadzenie dokładnego wywiadu oraz oceny stanu uzębienia. Ortodonta powinien także ocenić funkcjonowanie stawów żuchwowo – skroniowych. Leczenie ortodontyczne powinno zostać podjęte dopiero wtedy, gdy wszystkie zęby są wyleczone.

Kolejnym etapem jest dokładna ocena zgryzu oraz pobranie wycisków. Następnie ortodonta powinien opracować dokładny plan leczenia, przedstawić go pacjentowi i uzyskać jego zgodę na prowadzenie leczenia. Plan leczenia powinien się wiązać ze wskazaniem pacjentowi ilości wizyt, ich harmonogramu oraz zakładanych kosztów leczenia.

Po uzyskaniu akceptacji pacjenta następuje założenie aparatu, a następnie regularne wizyty kontrolne. W przypadku aparatów stałych kontrole są połączone z wymianą łuków w zamkach oraz ligatur – tzw. gumek.

Ostatnim etapem jest zdjęcie aparatu, które przy prawidłowo przeprowadzonym leczeniu kończy leczenie ortodontyczne. Jest to także moment, w którym pacjenci zaczynają podejrzewać nieprawidłowości, szczególnie jeśli zdjęcie aparatu następuje po kilku latach, a uzyskany efekt znacząco odbiega od zaplanowanego. Może się okazać, iż konieczne jest ponowne leczenie ortodontyczne.

 

Nieudane leczenie ortodontyczne

Przykładowe błędy, do których może dojść na etapie leczenia ortodontycznego to:

• brak wykonywania badań obrazowych typu RTG podczas leczenia, zwłaszcza przedłużającego się, co może doprowadzić do resorpcji korzeni;
• brak modyfikacji planu leczenia, choć zachodzi taka potrzeba;
• brak wykonania pantomogramu przed rozpoczęciem leczenia;
• usunięcie podczas leczenia ortodontycznego niewłaściwych zębów albo usunięcie zębów pomimo braku wskazań;
• prowadzenie leczenia ortodontycznego przez lekarza, który nie ma specjalizacji z ortodoncji oraz doświadczenia w prowadzeniu tego typu leczenia;
• nieprawidłowe ustalanie wizyt kontrolnych (za rzadko);
• brak konsultacji z innymi lekarzami, gdy leczenie nie przebiega zgodnie z założonym planem.

W przypadku, gdy pacjent zauważy wystąpienie któregokolwiek z wymienionych powyżej błędów, a jednocześnie efekt leczenia nie został osiągnięty (nierzadko wręcz dochodzi do pogorszenia stanu uzębienia w porównaniu do tego przed rozpoczęciem leczenia) warto zasięgnąć opinii innego lekarza, aby upewnić się czy leczenie zostało przeprowadzone prawidłowo.

 

Leczenie kanałowe

Do błędu medycznego może dojść także na etapie leczenia kanałowego, zwanego endodontycznym. Wskazaniem do leczenia kanałowego jest m.in:

• Martwica albo nieodwracalne zapalenie miazgi;
• Źle wypełnione kanały po uprzednim leczeniu endodontycznym;
• Zapalenie okołowierzchołkowe;
• Uraz zęba – gdy dojdzie do odsłonięcia miazgi.

Przed rozpoczęciem leczenia kanałowego lekarz dentysta powinien zlecić RTG, aby móc dokładnie ocenić stan kanałów korzeniowych. Następnie otwiera się ząb, zakłada koferdam (zabezpieczenie przed wnikaniem do zęba bakterii), usuwa miazgę, płucze kanał, osusza, wypełnia kanał, a następnie zakłada się wypełnienie. Po wypełnieniu kanału lekarz powinien skontrolować prawidłowość wypełnienia kanału za pośrednictwem badania RTG.

Postęp medycyny sprawia, że coraz większa liczba lekarzy dentystów prowadzi leczenie kanałowe pod mikroskopem. To najbardziej precyzyjna metoda leczenia. Pod mikroskopem można bardzo dokładnie opracować kanał – jest on oświetlony, a lekarz widzi jego powiększony obraz. Możliwe jest dokładne poznanie kształtu korzeni, zauważenie wszelkich uszkodzeń, dokładne poznanie długości korzeni. W efekcie leczenie pod mikroskopem zdecydowanie zwiększa szanse na uratowanie zęba, zwłaszcza w tych trudniejszych przypadkach.

 

Leczenie kanałowe – powikłania

Nieprawidłowo przeprowadzone leczenie endodontyczne może skutkować przewlekłym stanem zapalnym, a nawet utratą zęba. Błędnie przeprowadzone leczenie kanałowe stanowi podstawę do uzyskania odszkodowania oraz zadośćuczynienia dla pacjenta.

Do błędów w trakcie leczenia endodontycznego można zaliczyć:

• nieprawidłowe wypełnienie kanału,
• brak wykonania dwóch badań RTG – przed oraz po leczeniu,
• przebicie kanału w trakcie leczenia,
• źle dobrane narzędzie – np. za szerokie.

Z pewnością leczenie endodontyczne jest trudne, nie zawsze przynosi efekt – czasami z przyczyn niezależnych od lekarza. Jednak za każdym razem czujność u pacjenta powinien wzbudzić ból po leczeniu endodontycznym. Jeżeli lekarz dentysta nie wykonał zdjęcia RTG po zakończonym leczeniu również powinno to stanowić podstawę do rozważenia wizyty u innego lekarza, aby upewnić się czy leczenie przeprowadzono prawidłowo oraz czy kanały są wypełnione w całości. 

 

Leczenie protetyczne

Kolejnym rodzajem leczenia dentystycznego jest leczenie protetyczne, które ma na celu odbudowę koron zębów i rehabilitację narządu żucia. Braki w uzębieniu nie tylko wyglądają nieestetycznie, ale przede wszystkim powodują problemy z przeżuwaniem, co wpływa negatywnie na proces trawienia. Im dłużej braki w uzębieniu nie zostaną uzupełnione tym większe problemy mogą powodować, począwszy od wysuwania się zębów przeciwstawnych, aż po zanik kości.

Leczenie protetyczne wymaga dokładności, precyzyjnego dopasowania uzupełnień stałych i ruchomych do warunków istniejących w jamie ustnej pacjenta. Problemy pojawiają się, gdy zabraknie tej staranności. Błędy w zakresie leczenia protetycznego mogą zaistnieć już na początku przy ustalaniu wysokości zwarcia albo na późniejszym etapie podczas wykonywania pracy protetycznej.

Z pewnością z pomocą protetykowi przychodzi współczesna medycyna, w tym takie narzędzia jak artykulator oraz łuk twarzowy. Mają one za zadanie odwzorować warunki w jamie ustnej pacjenta, aby uzupełnienia wykonywane w laboratorium były idealnie dopasowane.

 

Leczenie protetyczne – odszkodowanie

Nieprawidłowo wykonane uzupełnienia w postaci koron czy mostów mogą powodować przeciążenie koron oraz powstanie zgryzu urazowego i dolegliwości bólowych, co wiąże się z koniecznością prowadzenia leczenia naprawczego.

Efektem nieprawidłowego leczenia protetycznego mogą być m.in.:

• przeciążenie zamontowanych koron;
• odczuwanie dolegliwości bólowych nasilających się podczas nagryzania;
• ponowne leczenie protetyczne;
• utrata żywotności zębów;
• konieczność leczenia endodontycznego;
• przedłużenie leczenia.

Podsumowując, w przypadku leczenia stomatologicznego na każdym z jego etapów może dojść do błędów medycznych, które powodują pogorszenie stanu uzębienia, konieczność długotrwałego, uciążliwego leczenia naprawczego oraz ponoszenia związanych z tym kosztów. Pacjent, który stał się ofiarą błędu medycznego popełnionego przez lekarza dentystę może starać się o uzyskanie odszkodowania za poniesione koszty leczenia oraz zadośćuczynienia z tytułu doznanej krzywdy.

 

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 693 800 771
• mailowo na adres ewelina.miller@eim.waw.pl

Adwokat Ewelina Miller

[aktualizacja text=”Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści – czytał tylko aktualne informacje”]