Postępowanie karne w sprawie o błąd medyczny czy wypadek komunikacyjny może być wszczęte na wniosek osoby poszkodowanej lub z urzędu. Niezależnie od sposobu jego rozpoczęcia przez cały okres postępowania przygotowawczego, czyli aż do postawienia zarzutów osobie podejrzanej i wniesienia przeciwko niej aktu oskarżenia do sądu pełną władzę nad przebiegiem i rozwojem postępowania karnego posiada prokurator.

Z mojego doświadczenia wynika jednak, że większość spraw dotyczących błędów medycznych nie trafia do sądu z aktem oskarżenia, gdyż prokurator decyduje się na umorzenie prowadzonego w sprawie śledztwa lub dochodzenia zamiast postawić zarzuty podejrzanym lekarzom czy innym członkom personelu medycznego.

W niniejszym artykule opisze:

• Jak napisać zażalenie na postanowienie umorzeniu dochodzenia lub śledztwa;
• Jakie zarzuty podnieść w zażaleniu na umorzenie
• Jak wygląda postępowanie po złożeniu zażalenia na postanowienie prokuratora umorzeniu dochodzenia lub śledztwa.

Zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa – wzór

Od postanowienia prokuratora o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa przysługuje pokrzywdzonemu zażalenie. Podstawą do wniesienia zażalenia jest art. 306 § 1a kodeksu postępowania karnego w związku z artykułem 465 § 1 kodeksu postępowania karnego.

Zgodnie z treścią art. 306 § 1a k.p.k. „Na postanowienie o umorzeniu śledztwa przysługuje zażalenie.” natomiast z treści art. 465 § 1 k.p.k. wynika, że „Przepisy dotyczące zażaleń na postanowienia sądu stosuje się odpowiednio do zażaleń na postanowienia prokuratora i prowadzącego postępowanie przygotowawcze.”

W związku z powyższym zażalenie na postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia może wnieść nie tylko strona postępowania, którą jest pokrzywdzony, ale również instytucja państwowa lub samorządowa, która złożyła zawiadomienie o przestępstwie, lub inna osoba pokrzywdzona przestępstwem, jeżeli złożyła o nim zawiadomienie.

W praktyce, osoba pokrzywdzona zawsze ma możliwość wniesienia zażalenia na niekorzystne dla niej postanowienie prokuratora.

Zażalenie na postanowienie prokuratora o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa wnosi się do sądu rejonowego właściwego dla prokuratury, która prowadzi postępowanie przygotowawcze, za pośrednictwem prokuratury, której prokurator wydał skarżone postanowienie. 

Termin do wniesienia zażalenia na postanowienie prokuratora o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa zgodnie z art. 460 kodeksu postępowania karnego wynosi siedem dni od daty ogłoszenia postanowienia, a jeżeli ustawa nakazuje doręczenie postanowienia – od daty doręczenia. 

Postanowienie o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia doręcza się pokrzywdzonemu i jego pełnomocnikowi, jeżeli w dacie wydania postanowienia był ustanowiony w sprawie, a bieg siedmiodniowego terminu liczy się dopiero od dnia następnego po odebraniu postanowienia. Należy pamiętać, że termin na wniesienie zażalenia biegnie osobno dla pokrzywdzonego i osobno dla jego pełnomocnika.

Zażalenie na umorzenie dochodzenia lub śledztwa – postępowanie

Po wniesieniu zażalenia na postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia we właściwym terminie i do właściwej prokuratury, zostanie ono przekazane wraz z aktami sprawy przez prokuraturę do właściwego Sądu. Sąd wyznaczy termin posiedzenia, na którym rozpatrzy złożone zażalenie i wyda postanowienie o jego uchyleniu i przekazaniu sprawy prokuratorowi do dalszego prowadzenia lub utrzymaniu zaskarżonego postanowienia w mocy, co będzie równoznaczne z prawomocnym zakończeniem postępowania przygotowawczego, gdyż od postanowienia sądu nie przysługuje już dalszy środek odwoławczy.

Na posiedzeniu zarówno pokrzywdzony lub jego pełnomocnik jak i prokurator przedstawiają ustnie swoje stanowisko, odnośnie złożonego zażalenia na postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia, a następnie Sąd ogłasza treść postanowienia.

Ogłoszenie postanowienia może zostać odroczone przez Sąd, a jeżeli sprawa jest wyjątkowo skomplikowana, Sąd przed wydaniem postanowienia może zwrócić się do stron o dodatkowe dokumenty lub wyjaśnienia.

Zażalenie na postanowienie o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa – zarzuty

Tak jak napisałem powyżej, jeżeli Sąd utrzyma w mocy postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia postępowanie skończy się ostatecznie, co może skutkować brakiem możliwości dochodzenia jakichkolwiek roszczeń od lekarza bądź szpitala. Z tego powodu do złożenia zażalenia trzeba się bardzo dobrze przygotować.

Podstawą skutecznego zażalenia na postanowienie prokuratora o umorzeniu śledztwa lub dochodzenia jest podniesienie w nim odpowiednich zarzutów, czyli wykazanie Sądowi, że:

• prokurator nie przeprowadziłwszystkich czynności dowodowych, które mógł przeprowadzić w celu wyjaśnienia wszystkich okoliczności sprawy,
• wydana w sprawie opinia biegłego jest niejednoznaczna, niepełna lub wewnętrznie sprzeczna;
• w postępowaniu nadal pozostały kwestie niewyjaśnione lub wyjaśnione niedostatecznie.

Zażalenie na postanowienie prokuratora o umorzeniu musi być pisane specjalnie pod kątem danej sprawy i zawierać argumenty i zarzuty, które odnoszą się dokładnie do danego przypadku. Nie ma więc sensu korzystanie z wzorów zażalenia lub przerabianie zażalenia, które ktoś złożył w innej sprawie.

Podniesienie ogólnych zarzutów czy argumentów nie przekona Sądu do uchylenia postanowienia prokuratora o umorzeniu dochodzenia lub śledztwa, co będzie skutkowało prawomocnością postanowienia o umorzeniu postępowania czyli definitywnym zakończeniem postępowania karnego w danej sprawie.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

[aktualizacja text=”Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści – czytał tylko aktualne informacje”]