Strona główna » Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności

Coraz bardziej powszechną wiedzą jest, że za uszczerbek na zdrowiu doznany wskutek wypadku komunikacyjnego, czy błędu medycznego skutkujący trwałą niepełnosprawnością lub niezdolnością do pracy należy się osobie poszkodowanej miesięczna renta, której można dochodzić z polisy OC sprawcy szkody. Nie każdy jednak wie, że można się również ubiegać o orzeczenie o stopniu niepełnosprawności.

W artykule opiszę:

  • Czym jest i jakie korzyści daje orzeczenie o stopniu niepełnosprawności;
  • Jakie są symbole i stopnie niepełnosprawności;
  • Jak uzyskać i przedłużyć orzeczenie o stopniu niepełnosprawności;
  • Jak odwołać się od niekorzystnej decyzji o stopniu niepełnosprawności.

 

Orzeczenie o niepełnosprawności

 

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności jest formalnym, urzędowym potwierdzeniem niepełnosprawności osoby, dla której zostało wydane. W orzeczeniu o niepełnosprawności znajdują się ponadto informacje odnośnie:

  • stopnia niepełnosprawności;
  • symbolu niepełnosprawności;
  • daty powstania oraz daty ustalenia niepełnosprawności;
  • daty ważności orzeczenia;
  • wskazania odnośnie zakresu wsparcia niezbędnego osobie niepełnosprawnej.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydaje się na wniosek osoby niepełnosprawnej zazwyczaj na określony okres czasu. Po jego upływie należy złożyć kolejny wniosek celem przedłużenia ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności.

 

Symbole niepełnosprawności

 

Każde orzeczenie o stopniu niepełnosprawności zawiera wskazanie przyczyny niepełnosprawności, czyli rodzaju schorzenia, które do niej doprowadziło. Rodzaje schorzeń są opisane symbolami, których listę przestawiam poniżej:

  • 01-U – upośledzenie umysłowe;
  • 02-P – choroby psychiczne;
  • 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu;
  • 04-O – choroby narządu wzroku;
  • 05-R – upośledzenie narządu ruchu;
  • 06-E – epilepsja;
  • 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia;
  • 08-T – choroby układu pokarmowego;
  • 09-M – choroby układu moczowo-płciowego;
  • 10-N – choroby neurologiczne;
  • 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu krwiotwórczego;
  • 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe.

 

Stopnie niepełnosprawności

 

Poza rodzajem schorzenia będącego przyczyną niepełnosprawności orzeczenie wskazuje również stopień niepełnosprawności, czyli określenie jak poważna jest niepełnosprawność danej osoby. Rozróżniamy trzy stopnie niepełnosprawności:

  • Znaczny, czyli I grupa inwalidzka przysługuje osobom, które:
    • przez swój stan zdrowia są niezdolne do pracy zarobkowej albo potrzebują przystosowania stanowiska pracy do swojego schorzenia,
    • nie mogą samodzielnie funkcjonować i są całkowicie zależne od opieki innych osób przez więcej niż 12 miesięcy (na przykład wymagają pielęgnacji, karmienia, mycia).
  • Umiarkowany, czyli II grupa inwalidzka przysługuje osobom, które:
    • przez swój stan zdrowia są niezdolne do pracy zarobkowej albo potrzebują przystosowania stanowiska pracy do swojego schorzenia,
    • potrzebują czasowej albo częściowej pomocy innych osób przez więcej niż 12 miesięcy.
  • Lekki, czyli III grupa inwalidzka przysługuje osobom, które:
    • przez swój stan zdrowia mają duże ograniczenia w funkcjonowaniu i mogą wykonywać pracę tylko częściowo, na przykład na pół etatu,
    • mają problemy w codziennych czynnościach i potrzebują urządzeń, które pomagają im w prawidłowym funkcjonowaniu – na przykład protezy, implantu ślimakowego, osobistej pompy insulinowej.

 

Orzeczenie o niepełnosprawności – co daje

 

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności nie pełni wyłącznie formy zaświadczenia, ale jego posiadanie daje realne korzyści dla osoby, która je otrzymała. Najważniejszą korzyścią jaka przysługuje osobom, u których stwierdzono znaczny stopień niepełnosprawności jest możliwość uzyskania świadczenia pielęgnacyjnego dla opiekuna osoby niepełnosprawnej. Świadczenie pielęgnacyjne dla opiekuna osoby niepełnosprawnej wynosi obecnie 1.971 zł miesięcznie i może zostać przyznane najbliższemu członkowi rodziny osoby niepełnosprawnej, który nie pracuje lub zrezygnuje z pracy w celu sprawowania opieki nad osobą niepełnosprawną.

Pomimo ciągle nieuregulowanej sytuacji ustawowej świadczenie pielęgnacyjne w kwocie 1.971 zł miesięcznie przysługuje zarówno opiekunom małoletnich jak i pełnoletnich osób niepełnosprawnych. Jedynym warunkiem jest posiadanie przez osobę niepełnosprawną orzeczenia o znacznym stopniu niepełnosprawności.

Ponadto osoba niepełnosprawna posiadająca orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na jego podstawie, może:

  • uzyskać odpowiednie zatrudnienie w zakładzie aktywności zawodowej albo zakładzie pracy chronionej,
  • skorzystać z przywilejów pracowniczych, między innymi z prawa do dodatkowego urlopu wypoczynkowego, dłuższej przerwy w pracy lub krótszego czasu pracy,
  • uzyskać świadczenia opiekuńcze, dodatek mieszkaniowy, kartę parkingową,
  • dostać dofinansowanie do:
    • turnusu rehabilitacyjnego,
    • sprzętu rehabilitacyjnego,
    • przedmiotów ortopedycznych i środków pomocniczych,
    • likwidacji barier architektonicznych (na przykład montażu pochylni, usunięcia progów w budynku),
    • likwidacji barier w komunikowaniu się (na przykład zakupu komputera),
    • likwidacji barier technicznych (na przykład zakupu urządzenia, które umożliwia wjazd wózka inwalidzkiego z napędem elektrycznym do samochodu),
    • działalności gospodarczej albo rolniczej,
  • skorzystać z usług:
    • socjalnych i opiekuńczych (na przykład pomoc przy robieniu zakupów i załatwianiu spraw urzędowych, sprzątanie, gotowanie),
    • terapeutycznych,
    • rehabilitacyjnych, które są oferowane przez instytucje pomocy społecznej czy organizacje pozarządowe,
    • pocztowych,
  • skorzystać z ulg:
    • podatkowych (na przykład z odliczenia od dochodu wydatków na cele rehabilitacyjne),
    • na przejazdy środkami transportu publicznego,
    • w placówkach kulturalnych i sportowych.

 

Karta parkingowa

 

Karta parkingowa jest dokumentem wydawanym osobom niepełnosprawnym zaliczonym do znacznego stopnia niepełnosprawności, u której stwierdzono znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się (9 punkt wskazań orzeczenia o stopniu niepełnosprawności) lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono zarówno znacznie ograniczone możliwości samodzielnego poruszania się oraz przyczynę niepełnosprawności oznaczoną symbolem:

  • 04-O (choroby narządu wzroku),
  • 05-R (upośledzenie narządu ruchu),
  • 07-S (choroby układu oddechowego i krążenia – dotyczy orzeczeń wydanych po 1 kwietnia 2020 r.),
  • 10-N (choroba neurologiczna).

Karta parkingowa upoważnia jej posiadacza przede wszystkim do parkowania na miejscach dla osób niepełnosprawnych (niebieskie tło) i tzw. kopertach. Co więcej w większości miast w tym w Warszawie, posiadacze karty parkingowej mogą parkować bezpłatnie w strefach płatnego parkowania.

Ponadto karta parkingowa pozwala jej posiadaczowi na niestosowanie się bez ryzyka otrzymania mandatu karnego do znaków drogowych:

  • B-1 – „zakaz ruchu w obu kierunkach”
  • B-3 – „zakaz wjazdu pojazdów silnikowych z wyjątkiem motocykli jednośladowych”
  • B-3a – „zakaz wjazdu autobusów”
  • B-4 – „zakaz wjazdu motocykli”
  • B-10 – „zakaz wjazdu motorowerów”
  • B-35 – „zakaz postoju”
  • B-37 – „zakaz postoju w dni nieparzyste”
  • B-38 – „zakaz postoju w dni parzyste”
  • B-39 – „strefa ograniczonego postoju”

Kartę parkingową można uzyskać poprzez złożenie pisemnego wniosku w powiatowym albo miejskim zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności. Do wniosku o wydanie karty parkingowej należy dołączyć:

  • Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności;
  • Dowód uiszczenia opłaty za kartę parkingową w wysokości 21 zł;
  • Zdjęcie jak do dowodu osobistego.

Karta parkingowa powinna zostać wydana w terminie 30 dni od daty złożenia wniosku wraz z kompletem dokumentów. Jeżeli czegoś brakuje, termin wydania karty liczy się od dnia, w którym zostały uzupełnione brakujące dokumenty. Karta Parkingowa wydawana jest na okres ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności jednak nie dłużej niż na 5 lat.

Od negatywnej decyzji w przedmiocie wydania karty parkingowej nie można złożyć odwołania, jednak po usunięciu podstawy wydania decyzji odmownej można złożyć kolejny wniosek o wydanie karty parkingowej.

 

500 plus dla niepełnosprawnych

 

500 plus dla niepełnosprawnych jest dodatkowym świadczeniem uzupełniającym, które przysługuje osobom niepełnosprawnym, które ukończyły 18 lat, są niezdolne do samodzielnej egzystencji oraz nie otrzymują świadczeń pieniężnych ze środków publicznych takich jak emerytura, renta czy zasiłek lub kwota uzyskiwanych przez nie świadczeń nie przekracza 1.772,08 zł brutto.

W celu uzyskania świadczenia 500 plus dla osób niepełnosprawnych należy złożyć wniosek o świadczenie uzupełniające dla osób niezdolnych do samodzielnej egzystencji – ESUN na formularzu dostępnym w każdej placówce ZUS lub stronie internetowej ZUS.

Do wniosku o świadczenie 500 plus dla niepełnosprawnych należy załączyć orzeczenie o niezdolności do samodzielnej egzystencji albo orzeczenie o całkowitej niezdolności do pracy i niezdolności do samodzielnej egzystencji albo wydane (przed 1 września 1997 r.) przez komisję lekarską do spraw inwalidztwa i zatrudnienia orzeczenie o zaliczeniu do I grupy inwalidów – jeśli nie upłynął okres, na jaki orzeczono inwalidztwo. Zamiast orzeczenia do wniosku można załączyć pełną dokumentację medyczną oraz zaświadczenie o stanie zdrowia wydane przez lekarza, jednak zdecydowanie warto najpierw uzyskać orzeczenie o stopniu niepełnosprawności potwierdzające niezdolność do samodzielnej egzystencji, a dopiero następnie złożyć wniosek o uzupełniające świadczenie 500 plus dla niepełnosprawnych.

Decyzja o przyznaniu świadczenia 500 plus dla niepełnosprawnych powinna być wydana w ciągu 30 dni od daty złożenia wniosku. Jeżeli osoba niepełnosprawna otrzymuje emeryturę, rentę lub inny zasiłek w wysokości powyżej 1.272,08 zł brutto świadczenie zostanie przyznane w wysokości różnicy pomiędzy wypłacanym zasiłkiem, a kwotą 1.772,08 zł.

Co ważne świadczenie 500 plus dla niepełnosprawnych będzie wypłacone wraz z wyrównaniem od dnia złożenia wniosku, czyli jeżeli procedura jego przyznania przeciągnie się do 3 miesięcy to od razu osobie niepełnosprawnej zostanie wypłacone świadczenie za trzy miesiące, a następnie każdego kolejnego miesiąca po 500 zł.

 

Wniosek o orzeczenie niepełnosprawności

 

Wniosek o orzeczenie niepełnosprawności należy złożyć w powiatowym zespole do spraw orzekania o niepełnosprawności właściwym dla miejsca zamieszkania osoby niepełnosprawnej. Wniosek składa się na formularzu dostępnym w placówce lub na jej stronie internetowej. Wraz z wnioskiem o orzeczenie niepełnosprawności koniecznie należy złożyć:

  • wypełnione przez lekarza zaświadczenie o stanie zdrowia osoby niepełnosprawnej. Należy pamiętać, że zaświadczenie jest ważne jedynie 30 dni od daty jego wystawienia.
  • dokumentację medyczną potwierdzającą aktualny stan zdrowia osoby niepełnosprawnej. Dokumentacja medyczna nie musi być złożona w oryginale. Wystarczy kserokopia, ale w takim wypadku oryginały należy wziąć ze sobą na termin badania przez komisję lekarską.

Zazwyczaj w terminie miesiąca od dnia złożenia wniosku o orzeczenie niepełnosprawności wyznaczany jest termin komisji lekarskiej, na której lekarze zbadają osobę niepełnosprawną, a po zakończonym badaniu wydadzą decyzję odnośnie stopnia niepełnosprawności. Na termin komisji należy stawić się osobiście wraz z dowodem osobistym i oryginałami dokumentacji medycznej, jeżeli wraz z wnioskiem zostały złożone kopie. Gdy sprawa jest wyjątkowo skomplikowana termin wyznaczenia komisji może zostać wyznaczony w okresie późniejszym nieprzekraczającym jednak 2 miesięcy.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydawane jest w ciągu 14 dni od daty komisji lekarskiej. Może zostać wysłane pocztą na adres zamieszkania osoby niepełnosprawnej lub można je odebrać osobiście w siedzibie powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności.

Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydawane jest zazwyczaj na określony okres czasu. Jeżeli stan zdrowia osoby niepełnosprawnej jest na tyle poważny, że z dużą dozą pewności można stwierdzić, że nie ulegnie on już poprawie, wtedy orzeczenie o stopniu niepełnosprawności wydawane jest dożywotnio. Jest to jednak bardzo rzadko spotykana sytuacja.

Osoby, które uzyskały orzeczenie o stopniu niepełnosprawności na czas określony muszą same pilnować terminu, na jaki zostało wydane i w okresie 30 dni przed końcem ważności termin na jaki orzeczenie zostało wydane złożyć kolejny wniosek o jego przedłużenie. Przedłużenie ważności orzeczenia o stopniu niepełnosprawności odbywa się również po wizycie na komisji lekarskiej i może skutkować orzeczeniem wyższego lub niższego stopnia niepełnosprawności, albo nawet odmową przyznania stopnia niepełnosprawności.

 

Odwołanie od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności

 

W sytuacji, gdy został przyznany zbyt niski stopień niepełnosprawności w terminie 14 dni od otrzymania lub odebrania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności można złożyć odwołanie do wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. Odwołanie należy złożyć na piśmie do powiatowego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. W treści odwołania należy wskazać argumenty przemawiające za ustaleniem wyższego stopnia niepełnosprawności.

Na skutek odwołania od orzeczenia o stopniu niepełnosprawności powinna zostać wyznaczona kolejna komisja lekarska w szerszym składzie lub osoba niepełnosprawna powinna zostać skierowana na dodatkowe badania, po których zostanie wydana kolejna decyzja.

Jeżeli w wyniku odwołania przyznany stopień niepełnosprawności nie uległ zmianie można złożyć kolejne odwołanie tym razem do Wydziału Pracy i Ubezpieczeń Społecznych właściwego miejscowo Sądu Rejonowego. Odwołanie do Sądu Rejonowego składa się w terminie 30 dni od otrzymania lub odebrania decyzji wojewódzkiego zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności. W odwołaniu do sądu poza argumentacją przemawiającą za przyznaniem wyższego stopnia niepełnosprawności należy również wskazać wnioski dowodowe, które sąd ma przeprowadzić przed wydaniem wyroku w sprawie.

Postępowanie sądowe w przedmiocie ustalenia stopnia niepełnosprawności jak każde inne postępowanie sądowe jest dwuinstancyjne, czyli od wydanego przez sąd niekorzystnego wyroku przysługuje jeszcze apelacja.

 

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje

1 komentarz do “Orzeczenie o stopniu niepełnosprawności”

  1. Szanowni Państwo,

    zachęcam do komentowania powyższego artykułu lub zadawania dodatkowych pytań, które pojawią się w związku z jego lekturą.
    Na wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w możliwie jak najkrótszym czasie.

    Szanujemy prywatność naszych Czytelników, więc przy komentarzu nie pojawią się żadne Państwa dane w tym adres email.

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *

*