Umówiona wizyta u lekarza, podczas oczekiwania na korytarzu słychać odgłosy awantury dobiegające z gabinetu. Pacjentka wychodzi z płaczem, żali się telefonicznie mężowi, że lekarz ją obraził, był nieprzyjemny, a wszystko z powodu jej pytań o stan zdrowia, którym była zaniepokojona i próbę uzyskania informacji na ten temat.
Powyższa sytuacja obrazuje niestety dość częsty przypadek zachowania personelu medycznego. Tymczasem zgodnie z wieloma aktami prawnymi takimi jak m.in. konstytucja, ustawa o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta pacjent ma prawo do poszanowania jego godności.
Pacjent ma również inne prawa takie jak m.in. prawo:
- do informacji o stanie zdrowia,
- do korzystania ze świadczeń zdrowotnych,
- do równego dostępu do świadczeń finansowanych z publicznych środków itp.
Na szczęście świadomość prawna stale się poprawia, więc pacjenci potraktowani w taki sposób jak w przykładzie przytoczonym na początku artykułu wiedzą, iż mają prawo złożyć skargę na lekarza, w każdym przypadku, gdy ich prawa zostały naruszone.
Skarga na lekarza, o której mowa w artykule jest możliwością reakcji na nieetyczne zachowanie personelu medycznego i należy ją odróżnić od dochodzenia roszczeń z tytułu błędu medycznego. Błąd medyczny bowiem dotyczy zachowania lekarza niezgodnego ze sztuką i wiedzą medyczną.
Podsumowując, skarga na lekarza dotyczy sfery etyki, naruszenia godności pacjenta, a dochodzenie roszczeń z tytułu błędu medycznego dotyczy nieprawidłowego leczenia pacjenta, niezgodnego z wiedzą medyczną.
Skarga na lekarza treść
Nie ma jednego uniwersalnego wzoru skargi na lekarza odpowiadającego każdej sytuacji, która może zaistnieć. Istnieją, jednakże elementy, które powinna zawierać każda skarga na lekarza bez względu na to czy jest kierowana do izby lekarskiej, kierownika przychodni, a czy też do Rzecznika Praw Pacjenta.
Skargi na lekarzy nie są sformalizowane, co oznacza, iż nie ma tutaj dużych wymogów formalnych, od których uzależnia się przyjęcie pisma do rozpoznania. Nie ma również opłaty, którą należy zapłacić wraz ze złożeniem skargi na lekarza. Skargę na lekarza najlepiej złożyć na piśmie.
Każda skarga na lekarza powinna zawierać:
- wskazanie stron, czyli osoby, która skargę składa wraz z jej adresem i danymi umożliwiającymi kontakt oraz wskazanie do kogo kierujemy skargę;
- wskazanie osoby (lekarza lub członka personelu medycznego), której dotyczy skarga;
- bardzo dokładne opisanie okoliczności zdarzenia, które stało się podstawą skargi;
- przedstawienie dowodów popierających skargę: mogą to być dołączone oświadczenia świadków zdarzenia, nagrania oraz wszystkie inne dowody, które potwierdzają zdarzenie opisane w skardze;
- własnoręczny podpis.
Gdzie złożyć skargę na lekarza
Skargę na lekarza, pielęgniarkę, położną, czy innego członka personelu medycznego, można złożyć do kilku instytucji zajmujących się dbaniem o wysoki poziom etyczny personelu medycznego.
Gdy istnieją uzasadnione podstawy skargę na lekarza, pielęgniarkę albo położną można złożyć do:
- Izby lekarskiej albo izby pielęgniarek i położnych;
- Rzecznika Praw Pacjenta;
- Narodowego Funduszu Zdrowia;
- Bezpośredniego przełożonego danego pracownika: może to być kierownik przychodni albo ordynator oddziału szpitalnego.
W przychodni, szpitalu czy też innej placówce, która udziela świadczeń zdrowotnych powinna się znajdować w widocznym miejscu informacja do kogo i w jakim trybie można kierować skargi.
Złożenie skargi do jednej z instytucji nie wyklucza skorzystania z pomocy innej. Przykładowo można złożyć skargę na lekarza do kierownika przychodni oraz jednocześnie do izby lekarskiej.
Skarga do izby lekarskiej
W przypadku, gdy lekarz zachował się niewłaściwie lub nieetycznie istnieje możliwość złożenia skargi na lekarza do rzecznika odpowiedzialności zawodowej istniejącego przy okręgowej izbie lekarskiej.
Zazwyczaj droga ta pojawia się po odmowie interwencji przez kierownika przychodni czy też ordynatora oddziału albo gdy ich interwencja wydaje się nieadekwatna. Można również złożyć skargę na lekarza tylko do izby lekarskiej pomijając kierownika danej placówki.
Każdy lekarz wykonujący zawód ma obowiązek przynależenia do izby lekarskiej. Skargę na lekarza składa się do tej rzecznika odpowiedzialności zawodowej tej izby, do której należy lekarz. Centralny rejestr lekarzy RP prowadzi Naczelna Izba Lekarska. Po wpisaniu na stronie internetowej NRL imienia i nazwiska lekarza wyświetli się informacja na temat właściwej dla niego izby.
Po złożeniu skargi na lekarza rzecznik odpowiedzialności zawodowej przeprowadza postępowanie wyjaśniające, w ramach którego uzyskuje wyjaśnienia od lekarza. Po zakończeniu postępowania rzecznik podejmuje decyzję czy są podstawy do prowadzenia postępowania przeciwko lekarzowi przed okręgowym sądem lekarskim, czy też celowe będzie umorzenie postępowania w sprawie skargi na lekarza.
Po przeprowadzeniu postępowania wobec lekarza może zostać orzeczona kara m.in upomnienia, nagany, a nawet ograniczenia wykonywania zawodu. Analogicznie wygląda postepowania w sytuacji, gdy to pielęgniarka albo położna zachowały się nieetycznie, z tym, że skargę składa się wtedy do rzecznika odpowiedzialności zawodowej działającego przy okręgowych izbach pielęgniarek i położnych.
Skarga do Rzecznika Praw Pacjenta
Skarga na lekarza złożona do Rzecznika Praw Pacjenta jest dobrym rozwiązaniem dla osób, które stały się ofiarą nieprawidłowego zachowania personelu medycznego.
Skargę można złożyć pisemnie pocztą na adres Biura Rzecznika Praw Pacjenta ul. Młynarska 46, 01-171 Warszawa, mailowo, osobiście albo poprzez system ePUAP.
Ważne, aby skarga została podpisana, gdyż Rzecznik nie rozpozna skargi anonimowej. Skarga co do zasady powinna zostać rozpatrzona bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie miesiąca od dnia jej otrzymania.
Skarga do NFZ
W przypadku, gdy bezpośrednia interwencja u przełożonego nie przyniosła efektu konieczne może się okazać złożenie skargi do Narodowego Funduszu Zdrowia. Skarga taka powinna zawierać:
- oznaczenie osoby skarżącej;
- oznaczenie podmiotu, którego dotyczy skarga;
- dokładny opis zaistniałej sytuacji.
Ze skargi do NFZ powinno wynikać do jakiej sytuacji doszło, kiedy i w jakich okolicznościach miało to miejsce, w czym upatruje się naruszenia praw pacjenta. Najlepszym rozwiązaniem jest dodatkowe potwierdzenie faktów zawartych w skardze np. zeznaniami świadka, czy też nagraniem, o ile jest taka możliwość.
Skargę można złożyć bezpośrednio w oddziale NFZ, można ją przesłać listem poleconym, wysłać mailowo, faxem albo za pośrednictwem platformy ePUAP.
Następnie skarga jest rozpatrywana i analizowana, a czas oczekiwania na stanowisko NFZ zależy od tego, czy konieczne będzie m.in. zwrócenie się przez NFZ do Świadczeniodawcy o wyjaśnienia albo przeprowadzenie kontroli w danej przychodni albo w szpitalu.
W przypadku, gdy decyzja dyrektora oddziału wojewódzkiego NFZ jest niekorzystna, można się od niej odwołać do prezesa centrali NFZ, a następnie do wojewódzkiego sądu administracyjnego.
Podsumowując, w przypadku niewłaściwego zachowania lekarzy, pielęgniarek albo położnych, które narusza godność pacjenta lub jego prawa istnieje możliwość złożenia skargi na lekarza.
Polski system prawny przewiduje kilka możliwości w tym zakresie. Skargę można złożyć zarówno do kierownika przychodni, jak też do Rzecznika Praw Pacjenta, Narodowego Funduszu Zdrowia albo do izby lekarskiej, czy izby pielęgniarek i położnych.
Skarga ma na celu zapewnienie wysokiego poziomu etycznego pracowników służby zdrowia oraz zapobieganie negatywnym zdarzeniom w przyszłości.
Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:
- telefonicznie pod nr 693 800 771
- mailowo na adres ewelina.miller@eim.waw.pl
Adwokat Ewelina Miller
Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje
Szanowni Państwo,
zachęcam do komentowania powyższego artykułu lub zadawania dodatkowych pytań, które pojawią się w związku z jego lekturą.
Na wszystkie pytania postaramy się odpowiedzieć w możliwie jak najkrótszym czasie.
Szanujemy prywatność naszych Czytelników, więc przy komentarzu nie pojawią się żadne Państwa dane w tym adres email.
Złożyłam skargę do Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Lekarzy na lekarza, biegłego sądowego, ale wydał postanowienie o odmowie wszczęcia postępowania i nie wypowiedział się na temat lekarza. Złożyłam zażalenie do Okręgowego Sądu Lekarskiego, ale utrzymał w mocy postanowienie Rzecznika,
Gdzie mogę się odwołać, czy do WSA?
Szanowna Pani,
co do zasady postanowienie Okręgowego Sądu Lekarskiego o utrzymaniu w mocy postanowienia Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej Lekarzy jest niezaskarżalne.
Oczywiście w każdej sytuacji można znaleść jakieś wyjątki, ale do tego musielibyśmy się zapoznać z dokumentacją Pani sprawy.
W razie dodatkowych pytań zachęcam do kontaktu telefonicznego lub mailowego.