Obrzęk płuc

W niniejszym artykule opiszę przypadek błędu w leczeniu pacjenta, który miał problemy kardiologiczne skutkujące wielokrotną hospitalizacją. Zgłosił się do szpitala z objawami obrzęku płuc, jednak nie otrzymał natychmiastowej pomocy, co doprowadziło do pogorszenia stanu zdrowia, utraty przytomności, a w konsekwencji śmierci pacjenta z powodu zatrzymania akcji serca.

W dalszej części artykułu opiszę:

• Co to jest obrzęk płuc i jakie są jego objawy;
• Jak powinna wyglądać pierwsza pomoc i leczenie pacjenta z obrzękiem płuc;
• Czy śmiertelność z powodu obrzęku płuc jest wysoka i co na nią wpływa.

Obrzęk płuc – przyczyny

Obrzęk płuc to sytuacja, w której serce nie jest w stanie odebrać z płuc natlenionej krwi i przepchnąć jej dalej do tkanek, wskutek czego krew zalega w naczyniach płucnych i przesiąka do pęcherzyków płucnych zalewając je, co powoduje uczucie duszności, kaszel z charczeniem i odkrztuszaniem.

U zdrowego człowieka w pęcherzykach płucnych gromadzi się powietrze. Obrzęk płuc to stan, gdy w tych pęcherzykach, zamiast powietrza zaczyna gromadzić się krew uniemożliwiająca normalną wymianę gazową.

Obrzęk płuc najczęściej występuje u chorych, którzy leczą się już na choroby serca. Głównie u chorych z uszkodzonym mięśniem sercowym np. po zawale czy zapaleniu mięśnia sercowego, a także u chorych z wadami zastawek oraz u osób ze źle leczonym nadciśnieniem.

Obrzęk płuc – objawy

Zgodnie z literaturą medyczną obrzęk płuc początkowo objawia się:

• niepokojem,
• dusznością,
• osłabieniem,
• przyspieszonym oddechem.

Z upływem czasu mogą pojawić się:

• sinica,
• trudności w oddychaniu,
• kaszel połączony z odksztuszaniem pienistej wydzieliny.

W opisywanym przypadku poszkodowany pacjent, który miał ok. 50 lat, od kilku lat leczył się na niewydolność serca i wszczepiono mu defibrylator. W przeszłości pacjent był dwukrotnie hospitalizowany z powodu obrzęku płuc, lecz za każdym razem lekarzom udawało się ustabilizować jego stan zdrowia.

Rano pacjent źle się poczuł, odczuwał duszności, dlatego też wezwał karetkę pogotowia, która zawiozła go do szpitala z podejrzeniem obrzęku płuc. W trakcie wizyty załogi pogotowia ratunkowego w domu pacjenta podjęto czynności w postaci podania pacjentowi 1 amp. Furosemidu.

Poszkodowanego po przywiezieniu do szpitala pozostawiono w poczekalni na pół godziny celem oczekiwania na przyjęcie przez specjalistę. Po upływie ok. pół godziny pacjent zaczął się krztusić na korytarzu, a następnie stracił przytomność.

Dopiero wtedy został przyjęty na oddział anestezjologii i intensywnej terapii. W chwili przyjęcia na oddział rozpoznano nagłe zatrzymanie czynności serca i natychmiast wdrożono resuscytację krążeniowo – oddechową. Pomimo podjętych czynności reanimacyjnych pacjent zmarł.

Obrzęk płuc – pierwsza pomoc

Pierwsza pomoc pacjentowi z obrzękiem płuc polega przede wszystkim na:

• utrzymywaniu pacjenta w pozycji siedzącej;
• dostarczeniu mu świeżego powietrza, np. poprzez otwarcie okna lub wyprowadzenie pacjenta przed dom czy blok;
• niezwłocznym wezwaniu karetki pogotowia.

Jak najszybszy przyjazd karetki pogotowia do pacjenta z obrzękiem płuc jest bardzo ważny, gdyż zespół ratowników medycznych powinien:

• podać pacjentowi tlen,
• wykonać wkłucie dożylne i podać silne leki moczopędne takie jak furosemid oraz nitrogliceryny.
• niezwłocznie przewieść pacjenta do szpitala, równocześnie stale podając mu leki i monitorując funkcje życiowe.

Jedynie w szpitalu można podjąć skuteczne leczenie pacjenta z obrzękiem płuc.

Obrzęk płuc – leczenie, wytyczne

W szpitalu chorego na obrzęk płuc pacjenta podłącza się pod respirator, aby jego organizm mógł odpocząć po ataku, a następnie wykonuje się badania, takie jak:

• EKG,
• echo serca,
• RTG płuc,
• badanie krwi,
• gazometrię,

w celu ustalenia przyczyny, która spowodowała obrzęk płuc.

Podczas hospitalizacji pacjenta leczy się na schorzenie, które wywołało obrzęk płuc. Zazwyczaj stosuje się leczenie farmakologiczne. Jeżeli przyczyną było zbyt niskie ciśnienie krwi podaje się leki podwyższające ciśnienie, a w sytuacji, kiedy przyczyną było zbyt wysokie ciśnienie – leki rozszerzające naczynia krwionośne. W przypadku zaburzeń rytmu serca stosuje się odpowiednie leki przeciw arytmiczne lub wykonuje się zabieg kardiowersji.

W leczeniu obrzęku płuc nie stosuje się leczenia operacyjnego. Ingerencja chirurgiczna jest podejmowana wyłącznie w celu zlikwidowania schorzenia, wywołującego obrzęk płuc.

Obrzęk płuc to stan zagrażający życiu, dlatego ważne jest, by na każdym etapie leczenia, począwszy od karetki pogotowia przez szpitalny oddział ratunkowy po specjalistyczne oddziały szpitalne prowadzić zintegrowane działania. Należy podkreślić, że tylko odpowiednio szybka reakcja polegająca na jednoczesnym leczeniu farmakologicznym oraz zabezpieczeniu wentylacji płuc może uratować życie pacjenta z obrzękiem płuc.

Obrzęk płuc – śmiertelność

Obrzęk płuc potrafi rozwinąć się w ciągu kilku minut, a śmiertelność z jego powodu jest bardzo wysoka, gdyż sięga aż 50% i zależy głównie od tego jak szybko zostanie wdrożone odpowiednie leczenie. Można śmiało wskazać, że śmiertelność w przypadku pacjentów z obrzękiem płuc rośnie proporcjonalnie do czasu podjęcia odpowiedniego leczenia. Im później choremu zostanie podany tlen i leki moczopędne tym wyższe jest ryzyko zgonu pacjenta.

Z powyższego wynika, iż dopuszczenie do tego, by pacjent przywieziony do szpitala przez karetkę pogotowia z podejrzeniem obrzęku płuc oczekiwał w poczekalni szpitala znacząco podwyższyło ryzyko pogorszenia się stanu zdrowia pacjenta i zwiększyło ryzyko jego zgonu, co w tym przypadku zostało uznane przez sąd za błąd medyczny.

Oczywiście nigdy nie ma gwarancji, że niezwłoczne podjęcie odpowiednich działań przez personel medyczny szpitala doprowadziłoby do wyleczenia pacjenta, jednakże lekarz odpowiada za to, że nie działał zgodnie z zasadami sztuki i wiedzy medycznej, które zobowiązują go do zachowania najwyższej staranności i nie wykonał wszystkich możliwych czynności w odpowiednim czasie, by stworzyć pacjentowi jak największą szansę na powrót do zdrowia.

W przypadku śmierci pacjenta spowodowanej nieprawidłowym leczeniem obrzęku płuc, osobom najbliższym zmarłego należy się odpowiednie odszkodowanie za śmierć. Do osób najbliższych zmarłego pacjenta możemy zaliczyć:

• współmałżonka lub partnera;
• dzieci w tym dzieci przysposobione;
• rodziców;
• rodzeństwo;
• wnuki;
• dziadków.

Zadośćuczynienia, odszkodowania czy renty za śmierć pacjenta spowodowaną nieprawidłowym leczeniem obrzęku płuc dochodzi się z polisy OC szpitala, w którym doszło do błędu w sztuce lekarskiej. Wniosek o odszkodowanie należy złożyć bezpośrednio do szpitala, który ma obowiązek przekazać go do swojego ubezpieczyciela.

Oprócz zgłoszenia szkody z polisy OC szpitala sprawę błędu medycznego można zgłosić również do:

• Wojewódzkiej Komisji ds. Orzekania o Zdarzeniach Medycznych;
• Rzecznika Praw Pacjenta;
• Sądu cywilnego poprzez złożenie pozwu o odszkodowanie.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje