Ciąża bliźniacza

Ciąża bliźniacza jest nie tylko podwójnym szczęściem dla rodziców, ale też zwiększonym ryzykiem dla matki i dzieci oraz koniecznością wzmożonego dbania o siebie.

W artykule można przeczytać:

• Dlaczego tylko mały odsetek ciąż stanowią ciąży bliźniacze?
• Dlaczego w ciąży bliźniaczej tak ważne jest badanie USG?
• Czym jest zespół ttts?
• Czy poród bliźniaków jest bardziej skomplikowany od porodu jednego dziecka?
• Czy ciąża bliźniacza to większa szansa na popełnienie błędu medycznego?
• Jakie błędy medyczne mogą mieć miejsce przy ciąży bliźniaczej?
• Jak dochodzić zadośćuczynienia i odszkodowania za błędy okołoporodowe?

Ciąża bliźniacza, ciąża mnoga

Ciąża bliźniacza ma miejsce wtedy, gdy jedna komórka zostaje zapłodniona przez plemnik, po czym dzieli się na dwie identyczne części. Rodzą się wtedy dzieci o takim samym kodzie genetycznym, tej samej płci.

Możliwa jest też sytuacja, w której dwie komórki jajowe zostają zapłodnione przez dwa plemniki. Wtedy mogą się urodzić dzieci odmiennych płci, różniące się wyglądem.

Ciąża bliźniacza dzieli się na:

• Dwujajową – osobne łożyska i worki owodniowe
• Jednojajową:
  • Dwukosmówkową, dwuowodniową – osobne łożysko i worek owodniowy;
  • Jednokosmówkową, dwuowodniową – jedno łożysko, dwa worki owodniowe;
  • Jednokosmówkową, jednoowodniową – jedno łożysko, jeden worek owodniowy.

Ciąża bliźniacza – usg

Badanie USG w ciąży bliźniaczej jest bardzo ważne z kilku powodów. Po pierwsze to USG umożliwia rozpoznanie przez lekarza z jakim rodzajem ciąży bliźniaczej mamy do czynienia. Co istotne badanie takie powinno być wykonane do 12 tygodnia, gdyż później jest to bardzo trudne. Rozpoznanie rodzaju ciąży determinuje jej sposób prowadzenia.

Ciąża bliźniacza to zawsze ciąża wysokiego ryzyka, a więc wymaga bardzo regularnych badań i pozostawania kobiety pod opieką lekarza.

Kobieta w ciąży bliźniaczej ma zazwyczaj:

• większy przyrost ciała – waga zwiększa się o ok. 16-20 kg w zależności od różnych statystyk,
• poranne mdłości są dużo bardziej nasilone,
• pojawiają się bardzo często problemy z cukrzycą, nadciśnieniem,
• dochodzi do znacznego obciążenia kręgosłupa.

W efekcie konieczność wzmożonego dbania się o siebie jest niezbędna. Kobiety w ciążach bliźniaczych powinny często odpoczywać w ciągu dnia, dużo spać, dbać o dietę, od połowy ciąży często pozostają na zwolnieniach. Hospitalizacje są na porządku dziennym. 

Ciąża bliźniacza to też większe ryzyko dla dziecka. Bliźniaki mają większe szanse na:

• śmierć w trakcie ciąży,
• przedwczesny poród,
• problemy z uzyskaniem niezbędnych im składników odżywczych,
• duże dysproporcje w masach ciała.

Z wyżej wymienionych powodów ciąża bliźniacza jako ciąża wysokiego ryzyka wymaga szczególnego prowadzenia.

Badania USG powinny być wykonywane co 4 tygodnie w niepowikłanej ciąży dwukosmówkowej albo nawet co dwa tygodnie w ciąży jednokosmówkowej. Podczas badania USG powinny być oceniane biometria, ilość płynu owodniowego oraz przepływ w tętnicach pępowinach.

Kiedy ciąża bliźniacza jest donoszona

Ciąża bliźniacza ma duże tendencje do szybszego zakończenia. W efekcie szacuje się, że około połowa ciąż bliźniaczych kończy się przed czasem, a dzieci są dużo mniejsze (mniej więcej o kilogram) niż dzieci z ciąż pojedynczych. 

Lekarze opiekujący się kobietą ciężarną w ciąży bliźniaczej stosują wiele metod podtrzymywania ciąży począwszy od farmakologicznych, po zakładanie specjalnych szwów, krążków itp.

Ponadto kobieta od połowy ciąży bliźniaczej nie powinna współżyć. Celem przy ciążach bliźniaczych jest jak największe opóźnienie daty porodu, aby dziecko było jak najbardziej rozwinięte.

Na szczęście medycyna stoi na coraz wyższym poziomie, więc przeżycie dzieci przedwcześnie urodzonych jest coraz częściej możliwe.

Zespół TTTS

Zespół TTTS (zespół przetoczenia między płodami) to powikłanie występujące jedynie w ciąży jednokosmówkowej – z jednym łożyskiem. Polega ono na nieprawidłowym przepływie krwi między płodami. W efekcie jeden płód ma mniejszą diurezę i małowodzie, a drugi wielowodzie.

Pacjentka może zauważyć zwiększenie obwodu brzucha, obrzęki kończyn dolnych.

Efektem niewykrytego zespołu TTTS jest niedokrwistość pierwszego z płodów i jego obumarcie oraz niewydolność serca u drugiego z płodów. Od pojawienia się objawów TTTS do zgonu płodów może upłynąć tydzień, ale też i kilka tygodni. Ta druga sytuacja też jest bardzo niekorzystna, gdyż przez kilka tygodni płody mogą być niedotlenione, czego efektem będzie uszkodzenie ośrodkowego układu nerwowego u dzieci.

Zdarzają się lekarze, którzy twierdzą, że po wykryciu ,,łagodnego” TTTS można czekać kilka tygodni na poród. Fachowa literatura zaprzecza jednak temu poglądowi.

Tak ważne jest zatem jak najszybsze przekazanie pacjentki do ośrodka, który będzie w stanie się nią profesjonalnie zająć.

Pamiętać bowiem należy, że TTTS, czyli zespół przetoczenia między płodami to bardzo poważne zagrożenie życia dzieci i nie ma wtedy miejsca na oczekiwanie, a to właśnie zaniechania działania stanowią częsty przykład błędów medycznych niosących za sobą śmierć albo niepełnosprawność.

Ciąża bliźniacza – obumarcie jednego płodu objawy

Ciąża bliźniacza przed 10 tygodniem ciąży w około 70 % kończy się obumarciem jednego płodu. Później zdarza się to rzadziej. Szczególne ryzyko powstaje w przypadku, gdy dzieci mają jedno łożysko.

Objawy obumarcia jednego płodu często nie występują, a rodzice dowiadują się o tym z wykonanego USG. Czasami zdarza się jednak, że kobieta odczuwa objawy podobne jak przy poronieniu z tym, że mniej nasilone:

• łagodne skurcze macicy;
• lekkie krwawienie;
• delikatny ból w podbrzuszu.

W ciążach bliźniaczych jednokosmówkowych w przypadku, gdy badania wskazują na wysokie ryzyko obumarcia jednego płodu konieczne jest działanie lekarzy, aby ocalić drugie dziecko przed konsekwencjami jakie niesie samoistne obumarcie pierwszego płodu.

Postępowanie zależy od trymestru, w którym wykryto nieprawidłowości. Zawsze celem jest jednak uratowanie zdrowego bliźnięcia. Zazwyczaj zamyka się wtedy sznur pępowinowy, dokonuje ablacji laserowej albo falami elektromagnetycznymi.

Ciąża bliźniacza – błąd medyczny

Błędy medyczne okołoporodowe dotykają dość często ciąż bliźniaczych. Wynika to m.in. ze:

• specyfiki ciąży bliźniaczej,
• standardowego podejścia personelu medycznego niedostosowanego do rodzaju ciąży,
• czasami z braku zainteresowania pacjentką w ciąży mnogiej.

Na początku należy zaznaczyć, że ciąża bliźniacza nie może zostać uznana za ciążę fizjologiczną, a mimo to standardy postępowania z ciężarną są dużo bardziej rozbudowane niż w przypadku ciąży fizjologicznej.

Ciąża bliźniacza wymaga szczególnej opieki i zaangażowania lekarzy oraz położnych.

Błędy medyczne, dość często spotykane w przypadku ciąży bliźniaczej są związane zazwyczaj:

• ze zbyt późnym skierowaniem ciężarnej do szpitala – tj. po 26 tygodniu ciąży;
• z niewykonywaniem badań typu USG, KTG tak często jak to jest konieczne
• nieprawidłowym wykonywaniem i interpretacją badań;
• doprowadzeniem przez personel medyczny do sytuacji, gdy dochodzi do śmierci albo zamartwicy urodzeniowej jednego z bliźniaków z powodu zbyt późnego przeprowadzenia cesarskiego cięcia.

Są to tylko przykładowe sytuacje.

Istotną wskazówką dla lekarzy prowadzących ciążę bliźniaczą, a na dalszym etapie również dla biegłych opiniujących sprawę i oczywiście dla adwokatów prowadzących sprawy dotyczące błędu medycznego jest rozporządzenie Ministra Zdrowia w sprawie standardu organizacyjnego opieki okołoporodowej obowiązujące od dnia 1 stycznia 2019 r. a także rekomendacje Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego i Położniczego.

W powyższych aktach jest określone przykładowo jak powinna wyglądać opieka nad ciężarną w ciąży bliźniaczej, która stanowi ciążę podwyższonego ryzyka. Wskazuje się m.in.:

• Konieczność pozostawania pod opieką lekarza położnika (a noworodka pod opieką lekarza oddziału neonatologicznego) o właściwym poziomie referencyjności.

• Konieczność pozostawania pod opieką lekarza położnika od 10 tygodnia ciąży.

• W ciąży jednokosmówkowej, dwuowodniowej wykonywanie badań USG od 16 tygodnia ciąży powinno następować co dwa tygodnie.

• Od 26 tygodnia konieczne jest wykonywanie badania dopplerowskiego przepływów co najmniej 2 razy w tygodniu.

• Po 26 tygodniu konieczność pozostawania pod opieką w warunkach szpitalnych.

• Konieczność wykonania USG i KTG tuż po przyjęciu do porodu.

• Niegłówkowe ułożenie pierwszego płodu stanowi bezwzględne wskazanie do zakończenia porodu drogą cesarskiego cięcia.

• W ciąży jednokosmówkowej jednoowodniowej konieczne jest zakończenie ciąży drogą cesarskiego cięcia.

• Konieczność monitorowania kardiotokograficznego każdego płodu równocześnie – konieczne jest monitorowanie zarówno tętna płodu jak i rejestracji czynności skurczowej macicy.

Tym samym, jeżeli powyższe standardy nie zostały dopełnione, a jednocześnie doszło do negatywnych następstw w postaci śmierci dziecka albo jego niedotlenienia, niepełnosprawności możliwe, że mamy do czynienia z błędem medycznym, za który przysługuje:

• zadośćuczynienie za doznaną krzywdę;
• odszkodowanie za dotychczas poniesione koszty leczenia dziecka;
• comiesięczna renta na pokrycie kosztów leczenia, rehabilitacji, funkcjonowania dziecka w przyszłości.

Podsumowując, ciąża bliźniacza jest ciążą wysokiego ryzyka, stąd konieczne jest zachowanie szczególnej staranności personelu medycznego opiekującego się ciężarną. Jeśli byłaś w ciąży bliźniaczej, a Twoje dziecko jest niepełnosprawne, zmarło w trakcie porodu i masz podejrzenia, że lekarze nie dopełnili swoich obowiązków warto rozważyć zwrócenie się do profesjonalnego pełnomocnika, by sprawdzić, czy podejrzenia są słuszne i czy są szanse na uzyskanie zadośćuczynienia i odszkodowania.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 693 800 771
• mailowo na adres ewelina.miller@eim.waw.pl

Adwokat Ewelina Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje