Suma gwarancyjna

Świadomość możliwości dochodzenia odszkodowania za skutki wypadku komunikacyjnego jest coraz powszechniejsza. Coraz więcej osób wie również, że jeżeli skutkiem wypadku jest trwała niepełnosprawność lub niezdolność do wykonywania pracy to należy im się z tego tytułu z polisy OC sprawcy wypadku stała miesięczna renta. Niewiele osób jednak wie, że każde ubezpieczenie, nawet obowiązkowe ubezpieczenie OC pojazdów mechanicznych ma swoją granicę odpowiedzialności zwaną sumą gwarancyjną.

W tym artykule wyjaśnię:

• Czym jest suma gwarancyjna;
• Ile wynosi obecnie, a ile wynosiła wcześniej suma gwarancyjna z polisy OC pojazdów mechanicznych;
• Co się dzieje po wyczerpaniu sumy gwarancyjnej z polisy OC komunikacyjnego;
• Jak podnieść sumę gwarancyjną z polisy OC.

Suma gwarancyjna – OC

Suma gwarancyjna to maksymalna kwota, do której ubezpieczyciel wypłaci odszkodowanie za spowodowaną przez osobę ubezpieczoną szkodę. Każda polisa niezależnie czy jest to ubezpieczenie OC, AC, ubezpieczenie na życie, NNW, czy ubezpieczenie działalności gospodarczej zawiera ustaloną sumę gwarancyjną, co więcej można powiedzieć, że wysokość sumy gwarancyjnej jest w większości przypadków najważniejszym elementem polisy ubezpieczeniowej.

Jeżeli wartość szkody przekroczy wysokość sumy gwarancyjnej to resztę odszkodowania niezależnie od rodzaju polisy ubezpieczeniowej musi zapłacić osobiście z własnego majątku sprawca szkody. Obowiązek osobistego naprawienia szkody przekraczającej sumę gwarancyjną dotyczy również odszkodowania wypłacanego z obowiązkowej polisy OC pojazdu mechanicznego.

Suma gwarancyjna – OC komunikacyjne 2020

Suma gwarancyjna zawarta w polisie ubezpieczenia OC komunikacyjnego, ze względu na to, że jest to ubezpieczenie obowiązkowe jest uregulowana ustawowo na bardzo wysokim poziomie, który ma na celu zabezpieczenie nie tylko osób poszkodowanych na skutek wypadku komunikacyjnego, ale również sprawcy szkody komunikacyjnej.

Obecnie wysokość sumy gwarancyjnej z polisy OC pojazdu mechanicznego wynosi 5 milionów 210 tysięcy euro, czyli blisko 24 miliony złotych. Dzięki temu osoby poszkodowane zawsze otrzymają pełne należne im odszkodowanie, zadośćuczynienie oraz rentę do końca życia, a sprawca wypadku nie będzie musiał pokrywać tych świadczeń z własnego majątku.

Suma gwarancyjna OC komunikacyjnego w wysokości blisko 24 milionów złotych dotyczy wypadków drogowych, które miały miejsce w latach 2019, 2020 oraz 2021. Wcześniej suma gwarancyjna z OC komunikacyjnego była niższa i wynosiła odpowiednio dla wypadków komunikacyjnych, do których doszło w okresie od:

• 11 czerwca 2012 do 31 grudnia 2018r. – ok. 22,5 miliona złotych;
• 11 grudnia 2009 do 10 czerwca 2012 – ok. 11 milionów złotych;
• 1 stycznia 2006 do 10 grudnia 2009 – ok. 7 milionów złotych;
• 1 stycznia 2004 do 31 grudnia 2005 – ok. 1,6 miliona złotych;
• 1 stycznia 1995 do 31 grudnia 2003 – ok. 2.2 milionów złotych.

Wyczerpanie sumy gwarancyjnej OC

Obecna wysokość sumy gwarancyjnej z polisy OC komunikacyjnego jest na tyle wysoka, że praktycznie nie zdarzają się wypadki tak poważne w skutkach by wypłacone osobom poszkodowanym roszczenia odszkodowawcze mogły doprowadzić do wyczerpania sumy gwarancyjnej. Dzięki temu każda osoba, która doznała uszczerbku na zdrowiu na skutek wypadku drogowego, nawet jeżeli skutkuje on trwałą niepełnosprawnością lub niezdolnością do pracy może być spokojna, że przyznane jej z tego tytułu odszkodowanie, zadośćuczynienia, a w szczególności renta będą w całości wypłacone przez odpowiedzialne towarzystwo ubezpieczeń.

Znacznie gorzej wygląda jednak sytuacja osób, które otrzymują rentę z tytułu zwiększonych potrzeb lub utraconych dochodów przyznaną w związku z wypadkiem komunikacyjnym, do którego doszło przed rokiem 2006. Jeżeli zsumujemy przyznane kwoty zadośćuczynienia, odszkodowania oraz sumę wypłacanej renty za okres kilkunastu lat może się okazać, że suma gwarancyjna z polisy OC sprawcy wypadku drogowego jest już blisko wyczerpania.

Gdy suma gwarancyjna z polisy OC ulegnie wyczerpaniu za dalszą wypłatę świadczeń rentowych oficjalnie odpowiada swoim majątkiem sprawca wypadku. W praktyce, jednak nie wiadomo, czy będzie chciał się dobrowolnie wywiązywać z tego obowiązku lub czy będzie go stać na wypłacanie osobie poszkodowanej comiesięcznej renty do końca życia. Nawet jeżeli będzie chciał samodzielnie wypłacać należną rentę, to może przecież stracić pracę, zachorować czy mieć inne wydatki, co uniemożliwi mu wywiązanie się z tego zobowiązania i pozbawi osobę poszkodowaną środków do życia czy na niezbędne leczenie.

Na szczęście jest rozwiązanie tego problemu, gdyż zgodnie z zasadą równości obywatela wobec prawa wyrażoną w art. 32 Konstytucji RP „Wszyscy są wobec prawa równi i wszyscy mają prawo do równego traktowania przez władze publiczne.” W praktyce oznacza to tyle, że sytuacja osób poszkodowanych w wypadku komunikacyjnym, który wydarzył się kilkanaście lat temu nie powinna być gorsza od sytuacji osób, które miały wypadek drogowy obecnie lub przed kilkoma laty.

Podniesienie OC

Rozwiązaniem problemu wyczerpania sumy gwarancyjnej z polisy OC pojazdu mechanicznego jest złożenie pozwu o podwyższenie sumy gwarancyjnej ze względu na nadzwyczajną zmianę stosunków jaka nastąpiła na przestrzeni lat w Polsce. Podstawą do złożenia pozwu o podniesienie OC jest art. 357¹kodeksu cywilnego zgodnie z którym: „Jeżeli z powodu nadzwyczajnej zmiany stosunków spełnienie świadczenia byłoby połączone z nadmiernymi trudnościami albo groziłoby jednej ze stron rażącą stratą, czego strony nie przewidywały przy zawarciu umowy, sąd może po rozważeniu interesów stron, zgodnie z zasadami współżycia społecznego, oznaczyć sposób wykonania zobowiązania, wysokość świadczenia lub nawet orzec o rozwiązaniu umowy.”

Pozew o podwyższenie sumy gwarancyjnej składa się przeciwko towarzystwu ubezpieczeń, które wypłaca rentę z polisy OC sprawcy wypadku.  Pozew o podniesienie OC należy złożyć do sądu właściwego miejscowo dla siedziby towarzystwa ubezpieczeń, które wypłaca rentę, czyli w zdecydowanej większości przypadków będzie to Sąd Okręgowy w Warszawie. W zakresie podwyższenia sumy gwarancyjnej z polisy OC komunikacyjnego jest od lat utrwalona linia orzecznicza, zgodnie z którą sądy podwyższają wysokość sumy gwarancyjnej, co najmniej o dodatkowe kilka, a nawet kilkanaście milionów złotych, w zależności od wieku osoby poszkodowanej oraz wysokości wypłacanej jej miesięcznie renty.

Co ważne pozew o podniesienie sumy gwarancyjnej z polisy OC można złożyć jedynie do czasu wyczerpania sumy gwarancyjnej, gdyż po jej wyczerpaniu łączący osobę poszkodowaną z towarzystwem ubezpieczeń stosunek zobowiązaniowy wygasa, co stanowi podstawę do oddalenia powództwa o podwyższenie sumy gwarancyjnej.

Sytuacja prawna osób poszkodowanych w wypadku komunikacyjnym, które przestały otrzymywać rentę z polisy OC sprawcy wypadku z powodu wyczerpania sumy gwarancyjnej w ostatnim czasie również uległa poprawie dzięki wejściu w życie ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej ustalonej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2006 r.

Zgodnie z treścią tej ustawy osoby, które utraciły prawo do otrzymywania renty z polisy OC sprawcy wypadku komunikacyjnego z powodu wyczerpania sumy gwarancyjnej mogą wystąpić z roszczeniem rentowym do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego, który przejmie na siebie obowiązek dalszej wypłaty miesięcznej renty.

Na mocy ustawy z dnia 19 lipca 2019 r. o szczególnych uprawnieniach osób poszkodowanych w przypadku wyczerpania sumy gwarancyjnej ustalonej na podstawie przepisów obowiązujących przed dniem 1 stycznia 2006 r. można dochodzić dalszej wypłaty należnej za skutki wypadku komunikacyjnego renty z tytułu:

• zwiększonych potrzeb;
• utraconych dochodów i zmniejszonych widoków powodzenia na przyszłość;
• renty alimentacyjnej.

Należy pamiętać, że roszczenia rentowe zgłoszone po wyczerpaniu sumy gwarancyjnej do Ubezpieczeniowego Funduszu Gwarancyjnego przedawniają się z upływem 3 lat od daty ich wymagalności, więc osoby którym renta przestała być wypłacana przez towarzystwo ubezpieczeń odpowiedzialne na podstawie polisy OC powinny swoje roszczenia rentowe zgłosić jak najszybciej by nie dopuścić do ich przedawnienia.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje