Wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS

Każdy z nas pracuje, gdyż praca jest nieodłączną częścią życia człowieka. Obecnie większość ludzi wykonuje prace uznawane za bezpieczne, czyli prace biurowe lub w usługach czy sprzedaży, jednak przy wykonywaniu każdej pracy może dojść do wypadku.

Zgodnie z danymi GUS w 2018 roku zgłoszono, aż 84.304 osoby poszkodowane wskutek wypadku przy pracy. Na szczęście jedynie 0,2 % z tych osób zmarło na skutek wypadku przy pracy, a tylko 0,6% osób odniosło ciężkie obrażenia.

Niezależnie od zakresu obrażeń oraz stopnia uszczerbku na zdrowiu odniesionych na skutek wypadku przy pracy, każdemu poszkodowanemu pracownikowi należy się odszkodowanie z polisy OC pracodawcy oraz jednorazowe odszkodowanie z ZUS. Co ważne pracownik może dochodzić odszkodowania za wypadek przy pracy z obu źródeł jednocześnie o ile spełni przesłanki do ich otrzymania.

W artykule opiszę:

• Jakich świadczeń może dochodzić osoba poszkodowana w wypadku przy pracy;
• Różnice między jednorazowym odszkodowaniem z ZUS, a odszkodowaniem z polisy OC pracodawcy;
• Jak przygotować oraz gdzie i kiedy złożyć wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS;
• Jakie kwoty można uzyskać tytułem jednorazowego odszkodowania z ZUS

Wypadek w pracy – Odszkodowanie

Odszkodowanie za wypadek w pracy wypłacane z polisy OC pracodawcy przysługuje pracownikowi, jeżeli wypadek przy pracy był skutkiem zaniedbania po stronie pracodawcy, np. nieprzestrzegania przez pracodawcę przepisów BHP lub skierowania pracowników do wykonywania prac niezgodnie z technologią ich wykonywania. Jest to tak zwana zasada zawinienia pracodawcy, która stanowi podstawę do jego odpowiedzialności odszkodowawczej za skutki wypadku w pracy.

Zgodnie z treścią art. 435 § 1 kodeksu cywilnego wyjątkiem od zasady zawinienia pracodawcy objęci są pracownicy zatrudnieni w zakładach pracy wprawianych w ruch za pomocą sił przyrody, czyli w firmach:

• Budowlanych;
• Transportowych;
• Korzystających z linii produkcyjnych;

Pracownikowi, który doznał wypadku przy pracy w firmie wprawianej w ruch za pomocą sił przyrody zawsze należy się odszkodowanie, chyba że wypadek powstał z jego wyłącznej winy.

Co ważne pracownik otrzyma odszkodowanie za skutki wypadku w pracy nawet jeżeli sam przyczynił się do jego powstania. Oczywiście w takim przypadku należne odszkodowanie zostanie pomniejszone stosownie do stopnia przyczynienia się pracownika do powstania wypadku w pracy.

Odszkodowanie za wypadek w pracy wypłacane z polisy OC pracodawcy obejmuje trzy świadczenia:

• Zadośćuczynienie za doznany przez pracownika uszczerbek na zdrowiu oraz ból, cierpienie i krzywdę związane z koniecznością odbycia procesu leczenia i rehabilitacji po wypadku w pracy;
• Odszkodowanie, czyli wyrównanie wszelkich strat materialnych spowodowanych wypadkiem przy pracy, takich jak koszty prywatnego leczenia, rehabilitacji czy zakupu leków;
• Renta, która przysługuje pracownikowi, który po wypadku przy pracy nie odzyskał pełnej sprawności. Jej celem jest pokrycie strat materialnych pracownika, które powstaną w przyszłości na skutek częściowej niezdolności do pracy lub konieczności uczęszczania na prywatną rehabilitację.

Odszkodowanie z polisy OC pracodawcy oraz jednorazowe odszkodowanie z ZUS należą się również małżonkowi, dzieciom oraz rodzicom osoby zmarłej na skutek wypadku przy pracy.

Z polisy OC pracodawcy rodzina zmarłego na skutek wypadku w pracy pracownika może dochodzić następujących świadczeń:

• Zadośćuczynienia za ból, cierpienie i krzywdę spowodowane śmiercią osoby najbliższej;
• Odszkodowania za pogorszenie sytuacji materialnej spowodowane śmiercią osoby najbliższej;
• Renty wyrównawczej dla osób, które w chwili wypadku w pracy pozostawały na utrzymaniu zmarłego pracownika.

Wniosek o odszkodowanie za wypadek przy pracy z polisy OC pracodawcy należy złożyć bezpośrednio do pracodawcy lub towarzystwa ubezpieczeń, w którym pracodawca posiadał w chwili wypadku wykupioną polisę OC.

Co ważne, świadczenia odszkodowawcze nie są wypłacane bezpośrednio przez pracodawcę ani z jego majątku, więc złożenie wniosku o odszkodowanie nie pociągnie za sobą żadnych negatywnych skutków dla pracownika, więc nie należy się tego obawiać ani z tym zwlekać. Wszelkie kwoty wypłacone poszkodowanemu pracownikowi są wypłacane przez towarzystwo ubezpieczeń w ramach polisy OC i pracodawca nie ponosi z tego tytułu żadnych dodatkowych kosztów.

Wypadek w drodze do pracy – Odszkodowanie

Z perspektywy możliwości uzyskania odszkodowania wypadek w drodze do pracy lub z pracy nie jest traktowany jak wypadek przy pracy. Za wypadek w drodze do pracy lub z pracy nie nalży się ani jednorazowe odszkodowanie z ZUS ani odszkodowanie z polisy OC pracodawcy.

Jedyną możliwością uzyskania odszkodowania za wypadek w drodze do pracy lub z pracy jest dochodzenie odszkodowania z OC sprawcy wypadku komunikacyjnego, w którym pracownik odniósł obrażenia ciała lub na skutek, którego zmarł.

Pracownik, który doznał wypadku w drodze do pracy nie uzyska z tego tytułu od odszkodowania jednak należą mu się pozostałe świadczenia z ZUS tak jakby wypadek wydarzył się przy pracy, tj:

• Zasiłek chorobowy;
• Świadczenie rehabilitacyjne;
• Zasiłek wyrównawczy;
• Renta z tytułu niezdolności do pracy.

Kiedy złożyć wniosek o jednorazowe odszkodowanie do ZUS

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS osoba poszkodowana wskutek wypadku przy pracy może złożyć dopiero po zakończeniu procesu leczenia i rehabilitacji, czyli po utrwaleniu się uszczerbku na zdrowiu powstałego w wyniku wypadku przy pracy.

Przed złożeniem wniosku o jednorazowe odszkodowanie z ZUS, należy udać się do lekarza i poprosić go wypełnienie zaświadczenia OL-9, które potwierdza zakończenie procesu leczenia i rehabilitacji po wypadku przy pracy.

Jest to dość niekorzystne rozwiązanie dla osoby poszkodowanej, której pieniądze z odszkodowania potrzebne są jak najwcześniej, dzięki czemu będzie mogła opłacić dodatkowe koszty prywatnego leczenia czy rehabilitacji, które wspomogą i przyspieszą proces jej powrotu do sprawności po wypadku.

Bezpośrednio po wypadku przy pracy, można natomiast dochodzić odszkodowania za skutki wypadku przy pracy z polisy OC pracodawcy. 

Osoby najbliższe, czyli małżonek, dzieci oraz rodzice pracownika, który zmarł wskutek wypadku przy pracy mogą dochodzić jednorazowego odszkodowania z ZUS niezwłocznie po wypadku przy pracy. Do złożenia wniosku do ZUS niezbędne będzie jedynie ustalenie okoliczności wypadku przy pracy, które potwierdza protokół powypadkowy.

Wzór wniosku o jednorazowe odszkodowanie z ZUS – PDF

Postepowanie przed ZUS to w zasadzie postępowanie administracyjne, jednak w przeciwieństwie do większości postępowań administracyjnych, ZUS nie przygotował i nie udostępnia wzoru wniosku o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy ani formularza, na którym można złożyć wniosek o jednorazowe odszkodowanie do ZUS.

Jedynym dokumentem, który ZUS udostępnia w związku z jednorazowym odszkodowaniem za wypadek przy pracy jest formularz zaświadczenia o stanie zdrowia OL-9.

Skoro na stronie internetowej ZUS nie jest dostępny wzór wniosku o jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy, to wniosek należy napisać we własnym zakresie.

Na szczęście wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS nie jest pismem skomplikowanym, gdyż nie trzeba spełnić żadnych wymogów formalnych, żeby wniosek został przyjęty i rozpatrzony przez ZUS.

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS powinien jednak zawierać:

• Miejscowość i datę jego sporządzenia;
• Imię, nazwisko, nr PESEL oraz adres do doręczeń osoby składającej wniosek;
• Stwierdzenie, że osoba składająca wniosek „wnosi o przyznanie jej jednorazowego odszkodowania z tytułu wypadku przy pracy”
• Krótki opis okoliczności wypadku przy pracy oraz jego skutków dla osoby poszkodowanej.
• Własnoręczny podpis na końcu wniosku.

Dokumenty do wniosku o jednorazowe odszkodowanie z ZUS

Powyżej wskazałem, jak należy napisać wniosek o jednorazowe odszkodowanie z ZUS, skoro nie istnieje żaden formularz, na którym można go złożyć.

Sam wniosek to jednak za mało i żeby uzyskać jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy należy dołączyć do niego odpowiednie dokumenty, takie jak:

• Formularz zaświadczenia o stanie zdrowia OL-9 wypełniony przez lekarza;
• Dokumentacja medyczna, zarówno z procesu leczenia jak i rehabilitacji;
• Protokół powypadkowy lub karta wypadku, ewentualnie wyrok sądu pracy.

W przypadku dochodzenia odszkodowania za śmierć pracownika wskutek wypadku przy pracy, jego osoby najbliższe muszą ponadto złożyć:

• Akt zgonu zmarłego pracownika;

• Dokument potwierdzający pokrewieństwo, czyli:

  • Małżonek – akt małżeństwa;
  • Dzieci – akt urodzenia;
  • Rodzice – akt urodzenia zmarłego pracownika;

Wniosek o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy wraz ze wskazanymi wyżej dokumentami należy złożyć osobiście lub wysłać listem poleconym do właściwej ze względu na miejsce zamieszkania osoby poszkodowanej jednostki Zakładu Ubezpieczeń Społecznych.

Ile się czeka na odszkodowanie z ZUS

Ustawa o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych nie wskazuje dokładnego terminu, w którym ZUS ma obowiązek zakończyć postępowanie w sprawie jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy.

Postępowanie w tej sprawie rozpoczyna się w dniu otrzymania przez właściwą jednostkę ZUS wniosku o jednorazowe odszkodowanie za wypadek przy pracy. W pierwszej kolejności badana jest kompletność wniosku, a jeżeli brakuje jakiś dokumentów niezbędnych do jego rozpoznania ZUS zwraca się o ich uzupełnienie.

Jeżeli wszystkie dokumenty niezbędne do rozpoznania wniosku o jednorazowe odszkodowanie zostały dostarczone do ZUS, badana jest zasadność wniosku, czyli okoliczności wypadku przy pracy.

Po potwierdzeniu, że poszkodowanemu pracownikowi przysługuje jednorazowe odszkodowanie, wyznaczany jest termin komisji lekarskiej, która ma określić rozmiar stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu doznanego przez pracownika na skutek wypadku przy pracy.

Orzeczenie komisji lekarskiej doręczane jest osobie poszkodowanej, która ma możliwość się od niego odwołać, jeżeli tego nie zrobi orzeczenie staje się prawomocne i w ciągu 14 dni ZUS ma obowiązek wydać decyzję o przyznaniu jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy.

Świadczenie powinno zostać wypłacone przez ZUS nie później niż w ciągu 30 dni od wydania decyzji o przyznaniu jednorazowego odszkodowania.

W praktyce to, ile się czeka na odszkodowanie z ZUS zależy przede wszystkim od ilości spraw, które ma do załatwienia jednostka ZUS, do której składa się wniosek oraz kompletności samego wniosku o jednorazowe odszkodowanie. Konieczność uzupełniania dokumentów może przedłużyć czas od złożenia wniosku do przyznania odszkodowania nawet o dodatkowy 1 miesiąc czasu.

Jeżeli wraz z wnioskiem zostały złożone wszystkie dokumenty, a orzeczenie komisji lekarskiej nie będzie zaskarżane, to całe postępowanie nie powinno trwać dłużej niż 3 miesiące od dnia złożenia wniosku.

Jednorazowe odszkodowanie z ZUS – kwoty

Wysokość jednorazowego odszkodowania z ZUS za wypadek przy pracy została dokładnie określona w ustawie z dnia 30 października 2002 r. o ubezpieczeniu społecznym z tytułu wypadków przy pracy i chorób zawodowych oraz regularnie jest doprecyzowana obwieszczeniem Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w sprawie wysokości kwot jednorazowych odszkodowań z tytułu wypadku przy pracy lub choroby zawodowej.

Obecnie obowiązujące obwieszczenie w tej kwestii zostało wydane w dniu 21 marca 2019 r. i ustala następujące kwoty świadczeń wypłacanych w ramach jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy:

• 917,00 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu + dodatkowo 16.048,00 zł, jeżeli u pracownika zostanie orzeczona całkowita niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji;
• 82.531,00 zł, za śmierć pracownika, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest małżonek lub dziecko zmarłego + dodatkowo 16.048,00 zł na każde z dzieci;
• 41.265,00 zł, za śmierć pracownika, gdy do jednorazowego odszkodowania uprawniony jest członek rodziny zmarłego inny niż małżonek lub dziecko + dodatkowo 16.048,00 zł na drugiego i każdego następnego uprawnionego.

W przeciwieństwie do jednorazowego odszkodowania z ZUS kwoty odszkodowania z polisy OC pracodawcy nie są uregulowane w żadnej ustawie ani rozporządzeniu. Wysokość zadośćuczynienia za skutki wypadku przy pracy ustalana jest każdorazowo po uwzględnieniu wszystkich okoliczności danego wypadku i skutków dla zdrowia i dalszego funkcjonowania poszkodowanego pracownika.

Co ważne zupełnie inaczej wycenia szkodę doznaną przez pracownika na skutek wypadku przy pracy ubezpieczyciel wypłacający świadczenia w ramach polisy OC pracodawcy, a zupełnie inaczej sąd, do którego złożymy pozew o odszkodowanie za skutki wypadku w pracy.

Wysokość kwot odszkodowania, zadośćuczynienia czy renty przyznanych pracownikowi przez ubezpieczyciela i sąd może różnić się nawet kilkukrotnie. Powszechnie wiadomym jest, że towarzystwa ubezpieczeń zaniżają kwoty należnego odszkodowania, jednak trzeba podkreślić, że wielokrotnie za ten sam uszczerbek na zdrowiu sąd potrafi zasądzić kwotę nawet 5 razy wyższą od przyznanej dobrowolnie przez ubezpieczyciela.

Z tych względów od decyzji o przyznaniu odszkodowania za wypadek przy pracy z polisy OC pracodawcy zawsze warto złożyć odwołanie, a w wielu przypadkach nawet złożyć do sądu cywilnego pozew o odszkodowanie za skutki wypadku przy pracy.

Odwołanie od decyzji ZUS w sprawie odszkodowania

Wysokość kwot jednorazowego odszkodowania z ZUS za wypadek przy pracy została ustalona odgórnie i nie podlega ocenie, jednak kwestią ocenną jest wysokość stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu odniesionego przez poszkodowanego pracownika.

Stały lub długotrwały uszczerbek na zdrowiu, a także całkowita niezdolność do pracy lub niezdolność do samodzielnej egzystencji, są ustalane każdorazowo przez komisję składającą się z lekarzy orzeczników ZUS, po przeprowadzonym badaniu osoby poszkodowanej.

Od decyzji ZUS w przedmiocie ustalenia uszczerbku na zdrowiu oraz niezdolności do pracy lub niezdolności do samodzielnej egzystencji można złożyć odwołanie.

Odwołanie składa się do Wydziału Ubezpieczeń Społecznych właściwego miejscowo Sądu Okręgowego za pośrednictwem jednostki ZUS, która wydała decyzję w sprawie jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy.

Odwołanie od decyzji ZUS w sprawie jednorazowego odszkodowania składa się w terminie 30 dni od otrzymania decyzji.

W treści odwołania należy wskazać datę i sygnaturę zaskarżonej decyzji oraz zarzuty pod jej adresem oraz argumenty na ich poparcie.

Ze względu na stopień skomplikowania tego pisma, a także konieczność prowadzenia postępowania sądowego przeciwko ZUS, zdecydowanie zalecam na tym etapie powierzenie prowadzenia sprawy dochodzenia jednorazowego odszkodowania za wypadek przy pracy profesjonalnemu pełnomocnikowi, który posiada wiedzę i doświadczenie w prowadzeniu spraw przeciwko Zakładowi Ubezpieczeń Społecznych.

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje