Renta alimentacyjna

W poprzednim artykule starałem się przybliżyć Państwu tematykę roszczeń rentowych oraz ogólnie opisałem rodzaje renty i wskazałem w jakich okolicznościach można się starać o jak roszczenia rentowe.

Celem niniejszego artykułu jest dokładne opisanie renty alimentacyjnej, czyli renty za śmierć osoby, która dostarczała środków utrzymania rodzinie oraz wyjaśnienie, kiedy można się o nią ubiegać i jakiej wysokości świadczenia można uzyskać w ramach polisy OC sprawcy szkody.

Co to jest renta alimentacyjna

Renta alimentacyjna to świadczenie należne osobie poszkodowanej w ramach polisy OC sprawcy zdarzenia, np. błędu medycznego czy wypadku komunikacyjnego, wypłacane cyklicznie, zazwyczaj co miesiąc, którego celem jest odszkodowanie za pogrzeszenie sytuacji materialnej wskutek śmierci osoby, która dostarczała jej środków utrzymania – zazwyczaj przysługuje dzieciom po śmierci ojca lub matki.

Podstawą prawną do dochodzenia renty alimentacyjnej jest art. 446 § 2 kodeksu cywilnego zgodnie z którego treścią „Osoba, względem której ciążył na zmarłym ustawowy obowiązek alimentacyjny, może żądać od zobowiązanego do naprawienia szkody renty obliczonej stosownie do potrzeb poszkodowanego oraz do możliwości zarobkowych i majątkowych zmarłego przez czas prawdopodobnego trwania obowiązku alimentacyjnego. Takiej samej renty mogą żądać inne osoby bliskie, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków utrzymania, jeżeli z okoliczności wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego.”

Podstawowym celem renty alimentacyjnej jest zrekompensowanie szkód materialnych spowodowanych przez śmierć osoby, która była głównym żywicielem rodziny lub dostarczała środków finansowych na utrzymanie innych osób.  Renta alimentacyjna przysługuje również w przypadku śmierci jednego z żywicieli rodziny, na skutek czego pogorszeniu ulega sytuacja finansowa pozostałych członków rodziny.

Renta dla dziecka po śmierci ojca

W przypadku śmierci osoby poszkodowanej na skutek czy to wypadku komunikacyjnego czy błędu medycznego, o rentę alimentacyjną do ubezpieczyciela sprawcy szkody w ramach polisy OC mogą się zwrócić, dwie kategorie osób:

• Osoby, względem których na zmarłym ciążył obowiązek alimentacyjny – przede wszystkim, chodzi tutaj o dzieci, wychowanków zmarłego lub jego małżonka – w tym przypadku renta należy się, jeżeli w wyniku śmierci będącej następstwem np. błędu medycznego ich sytuacja finansowa zmieniła się w niekorzystny dla nich sposób.

• Osoby, którym zmarły dobrowolnie i stale dostarczał środków do życia, a z okoliczności sprawy wynika, że wymagają tego zasady współżycia społecznego, chodzi tutaj o dalszych członków rodziny zmarłego, czyli rodziców, dziadków lub rodzeństwo – w tym przypadku jednak niezbędnym będzie wykazanie, że ich sytuacja nie tylko uległa pogorszeniu, ale jest na tyle zła, że bez wsparcia w postaci renty alimentacyjnej nie będą w stanie samodzielnie się utrzymać.

By uzyskać rentę alimentacyjną należy wykazać, że zostały spełnione łącznie trzy wskazane poniżej przesłanki:

• śmierć osoby bliskiej, która przed śmiercią dobrowolnie i stale dostarczała środków do życia osobie poszkodowanej, nastąpiła w wyniku zdarzenia za które odpowiada ubezpieczyciel w ramach polisy OC, np. błąd medyczny czy wypadek komunikacyjny; 
• zmarła osoba bliska przed śmiercią regularnie dostarczała osobie poszkodowanej środków utrzymania oraz w jakiej wysokości;
• pogorszenie się sytuacji materialnej lub wzrost potrzeb osoby poszkodowanej, są konsekwencją śmierci osoby bliskiej.  

Podsumowując o rentę alimentacyjną mogą ubiegać się:

• małoletnie, wciąż uczące się dzieci po zmarłym ojcu lub matce;
• dzieci przysposobione lub przyjęte na wychowanie po zmarłych opiekunach;
• małżonek lub partner po śmierci współmałżonka lub partnera, z którym prowadził wspólne gospodarstwo domowe;
• rodzice lub dziadkowie, którzy pozostawali na utrzymaniu zmarłego dziecka czy wnuczka.

Ile wynosi renta po rodzicu

Co do zasady wysokość renty alimentacyjnej, np. po ojcu, określa się przy uwzględnieniu możliwości zarobkowych osoby zmarłej oraz przy uwzględnieniu potrzeb osoby uprawnionej do jej żądania z zastrzeżeniem, iż potencjalny dochód powinien być pomniejszony o taką część jaką zmarły przeznaczałby na własne potrzeby.

Wysokość osiąganego przez osobę zmarłą dochodu przed wypadkiem wylicza się przy uwzględnieniu wszystkich jego składników, do których możemy zaliczyć m.in:

• wynagrodzenie zasadnicze wraz z pochodnymi, np. dodatkiem stażowym,
• premie, nagrody, nadgodziny,
• dodatkową pracę, w tym różne prace zlecone,
• możliwość osiągania dodatkowych dochodów (np. kelnerzy często dostają napiwki),
• inne dochody osiągane poza wykonywaniem pracy.

Należy zwrócić uwagę, iż obowiązek ustanowienia renty alimentacyjnej powstaje nie tylko w zakresie dostarczania środków pieniężnych, ale również sprawowania opieki, wychowania itp.  

Czas na jaki może zostać przyznana renta alimentacyjna, będzie zróżnicowany ze względu na okres pozostawania przez osobę poszkodowaną po śmierci osoby bliskiej bez środków utrzymania tj. czasu kontynuowania nauki, a także indywidualnej możliwości podjęcia pracy zarobkowej.

Jeżeli osoba uprawniona do renty jest niezdolna np. z przyczyn zdrowotnych do podjęcia pracy zarobkowej, renta alimentacyjna może być przyznana dożywotnio.

W przypadku małoletniego dziecka renta alimentacyjna po rodzicu będzie przysługiwać do momentu, aż dziecko usamodzielni się, tzn. podejmie pracę zarobkową, wyjdzie za mąż itp. 

Wymiar renty alimentacyjnej po zmarłym rodzicu może podlegać zmianom, tzn. zmniejszać się lub zwiększać w zależności od sytuacji i perspektyw osoby poszkodowanej. Rentę alimentacyjną można też skapitalizować. Zmiany wymiaru renty bądź jej kapitalizacji może żądać w każdym czasie zarówno osoba poszkodowana jak i zobowiązany do wypłaty renty zakład ubezpieczeń. 

Jeżeli mają Państwo pytania związane z treścią artykułu lub znaleźli się Państwo w podobnej sytuacji, serdecznie zapraszam do kontaktu:

• telefonicznie pod nr 607 223 420
• mailowo na adres michal.miller@eim.waw.pl

Adwokat Michał Miller

Artykuł został sprawdzony w 2023 roku i zostały naniesione odpowiednie poprawki. Dbamy o to, byś czytając treści - czytał tylko aktualne informacje